mUltimate Chopin

op. 49, Fantazja f-moll

Tekst Porównanie Uwagi Źródła Opis
Filtrowanie: 
Kategoria
Wszystkie
Niejasności graficzne
Interpretacje merytoryczne
Różnice w źródłach
Adiustacje redakcyjne
Poprawki i zmiany
Informacje źródłowe i stylistyczne
Wysokość
Wszystkie
Wysokość
Rytm
Łuki
Artykulacja, akcenty, widełki
Określenia słowne
Pedalizacja
Palcowanie
Ozdobniki
Skróty pisowni i inne
Ważność
Wszystkie
Ważne
Główne
Cofnij Wyczyść

Wysokość

t. 10

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

c1-as1 w A (→Wn), a także Wf1 (interpretacja kontekstowa) i WfJ (1. etap poprawek)

! miniat: wycinek od b1 do końca taktu, obie pięciolinie.            EZTU

c1-c2 w Wf2 (→Wa1)

EZnieU

c1-as1, c2 przetrzymane w WfJ (2. etap poprawek)

EZnieU2 bez ćwierćnuty es1 na 3. mierze;

c1-es1-as1, c2 przetrzymane w WfS i Wa2

EZnieU2 bez 1. ligi c2 i główki ćwierćnutowej as1 na 4;                  miniatura-wycinek WfS

Możliwa interpretacja zapisu WfS

EZnieU2 bez główki ćwierćnutowej as1;           miniatura Corel
..

Dla 3. ćwierćnuty taktu podajemy niebudzącą zastrzeżeń wersję A (→Wn). Tę samą w zasadzie wersję, choć zanotowaną z błędami, ma także Wf1. Błędy te poprawiono w Wf2, zdaniem redakcji popełniając jednak przy tym kolejny błąd – zmieniono najwyższą nutę z as1 na c2. Błędna wersja Wf2 podlegała dalszym popraw­kom i zmianom w zachowanych egzemplarzach lekcyjnych. Interpretacja tych dopisków jest pod pewnymi względami problematyczna, w szcze­gól­ności dla wpisów w WfS proponujemy dwie mo­ż­liwe interpretacje.
Zanotowane w obu egzemplarzach przetrzymanie c2 ma zdaniem redakcji charakter techniczno-pedagogiczny – ułatwia wzięcie szerokiego akor­du na 4. mierze taktu.
Obecność wersji WfS w Wa2 sugeruje współpra­cę przy adiustacji tego wydania osoby mającej dostęp do WfS.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Adiustacje Wa , Błędy Wf , Błędy wynikające z poprawek , Błąd tercjowy , Dopiski WfS , Autentyczne korekty Wf , Autentyczne zmiany i warianty po publikacji , Dopiski WfJ , Adiustacje Wf

t. 15-16

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

..

Takty te są w KFs zapisane skrótowo jako puste takty oznaczone cyframi 1 i 2, przy czym w t. 16 po cyfrze 2 jest jeszcze wpisana półnuta Ces-ces (każda nuta z osobną laseczką). Ponieważ jednak cyframi tymi nie oznaczono żadnych innych taktów, nie jest jasne, do czego należy je odnieść. Rysują się 3 możliwości:

  1. Cyfry oznaczają po prostu t. 1-2. Daje to sensowną kontynuację pod warunkiem zaakceptowania nieścisłości zapisu na początku t. 15 – poprzednia dwutaktowa fraza, oznaczona skrótowo cyframi 3 i 4, co w tym wypadku jest jednoznaczne, gdyż cyfry te są wpisane także nad t. 3-4, musi się kończyć akordem jak w t. 5.
  2. Cyfry odnoszą się do t. 5-6. Daje to doskonałą zgodność merytoryczną, a pozorną rozbieżność numerów taktów można wytłumaczyć tym, że zapis t. 5-6 jest niepełny, zakładający uzupełnienie na podstawie dokładniej zanotowanych t. 1-2.
  3. Chopin chciał tu powtórzyć – ze zmianą ostatniej półnuty – wersję t. 11-12. Podobnie jak w punkcie 1, po wersję 1. ćwierćnuty t. 15 należy sięgnąć do t. 5. W tym przypadku cyfry 1-2 wpisane w t. 15-16 należałoby rozumieć jako "takty poprzedzające takty oznaczone przed chwilą cyframi 3-4". Zdaniem redakcji, możliwe, że Fontana kopiując ten fragment, wyobrażał sobie t. 15-16 właśnie jako wariant t. 11-12, a więc z oktawami w l.r. Wskazywałby na to niezbyt czytelny znak wpisany w KFs pod oktawą Ces-ces, który interpretujemy jako przekreśloną cyfrę 8, oznaczającą oktawę Ces1-Ces. Sugeruje to, że Fontana wpisał tu 8, którą widział w t. 12, a dopiero później zauważył, że w t. 16 w Chopinowskim szkicu jej nie ma. Można sobie nawet wyobrazić scenariusz, w którym ta 8 znajdowała się także w oryginalnym szkicu Chopina, zapisana i być może skreślona, jednak na tyle nieczytelnie, że Fontana nie był pewien, jak to interpretować. W rezultacie najpierw cyfrę przepisał, a następnie skreślił.

Pierwsze dwie możliwości dają jednakowy rezultat, zgodny z wersją opublikowaną, w której partia l.r. nie zawiera zdwojeń oktawowych. Natomiast trzecia interpretacja prowadzi do wersji z oktawami, którą proponujemy w tekście głównym – patrz uwaga poniżej.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Informacje źródłowe i stylistyczne

t. 15-16

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

Bez oktaw l.r. w źródłach

! miniat: wycinek A;               EZnieU (nuty i pedał)

Oktawy proponowane przez redakcję

EZTU
..

Wydaje się bardzo prawdopodobne, że Chopin nie powtórzył w tych taktach zdwojeń oktawowych l.r. – por. t. 11-12 – tylko ze względu na to, że fortepiany, którymi dysponował, nie miały dźwięku Ces1, potrzebnego do konsekwentnego ukończenia frazy. Przemawia za tym obecność podobnych, niekiedy nawet wyraźniejszych niekonsekwencji fakturalnych w kilku innych utworach, np. w Scherzu cis op. 39, t. 197 i 315 czy Polonezie Es z op. 22, t. 84. W omawianym miejscu Fantazji dodatkowym argumentem jest zapis KFs, w której półnuta w t. 16 zapisana jest jako oktawa Ces-ces, opatrzona cyfrą 8 oznaczającą oktawowe zdwojenie dolnej nuty, Ces1-Ces (patrz uwaga powyżej). Zakładając, że odpowiada to mniej więcej pisowni Chopinowskiego szkicu, można przyjąć, że Chopin „z rozpędu” napisał potrzebne mu tutaj muzycznie Ces1, a dopiero potem (może nawet dopiero przy sporządzaniu czystopisu) zorientował się, że przekracza to skalę fortepianu i usunął dolne zdwojenia oktawowe w t. 15-16. Usprawiedliwia to proponowane uzupełnienie redakcyjne, gdyż można sądzić, że kompozytor rzeczywiście wprowadziłby wykraczające poza dostępną skalę fortepianu dźwięki, gdyby tylko dysponował odpowiednim instrumentem.

kategoria redakcyjna: Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Zmiany rejestru basu

t. 17

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

..

W A i Wf nie ma  podwyższającego g2 na gis2. Oczywistą niedokładność Chopina poprawiono w Wn i Wa.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach

zagadnienia: Adiustacje Wa , Znaki chromatyczne w różnych oktawach , Adiustacje Wn , Niedokładności A , Błędy powtórzone Wf

t. 18

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

..

Przed najwyższą nutą arpeggiowanego akordu na 3. mierze taktu Wf1 ma  (c3). Rażący błąd poprawiono – być może na polecenie Chopina – w Wf2. Ślady kasownika widoczne w Wa dowodzą, że w tym miejscu oparto je na egzemplarzu Wf niezawierającym jeszcze tej poprawki, a błąd skorygował adiustator Wa1, Ignacy Moscheles.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Adiustacje Wa , Błędy Wf , Autentyczne korekty Wf , Adiustacje Wf