op. 49, Fantazja f-moll

  t. 10

		c1-as1 w A (→Wn), a także Wf1 (interpretacja kontekstowa) i WfJ (1. etap poprawek) ! miniat: wycinek od b1 do końca taktu, obie pięciolinie.            EZTU
		c1-c2 w Wf2 (→Wa1) EZnieU
		c1-as1, c2 przetrzymane w WfJ (2. etap poprawek) EZnieU2 bez ćwierćnuty es1 na 3. mierze;
		c1-es1-as1, c2 przetrzymane w WfS i Wa2 EZnieU2 bez 1. ligi c2 i główki ćwierćnutowej as1 na 4;                  miniatura-wycinek WfS
		Możliwa interpretacja zapisu WfS EZnieU2 bez główki ćwierćnutowej as1;           miniatura Corel

Dla 3. ćwierćnuty taktu podajemy niebudzącą zastrzeżeń wersję A (→Wn). Także Wf1 ma w zasadzie tę samą wersję, jednak zanotowaną w sposób wyraźnie błędny. Błędy te – umieszczenie całego, 4-głosowego akordu  na jednej laseczce i zdublowanie basowego As – poprawiono w Wf2, równocześnie jednak zmieniono najwyższą nutę z as¹ na c². Ta ostatnia zmiana to zdaniem redakcji błąd tercjowy popełniony przy ponownym sztychowaniu tego fragmentu ze względu na korektę błędów Wf1. Podobnego rodzaju pomyłki przy korektach zdarzyły się sztycharzom kilkakrotnie w utworach Chopina, por. komentarze do Sonaty b op. 35, cz. I, t. 76 i cz. III, t. 30).
W zachowanych egzemplarzach lekcyjnych błędna wersja Wf2 podlegała dalszym poprawkom i zmianom:

• w WfJ najprawdopodobniej najpierw skre­ślono c² i dopisano as¹, przywracając seks­tę c¹-as¹, czyli wersję A. Następnie zaś wprowadzono wersję z przetrzymanym c²;
• w WfS zanotowana jest wersja zbliżona do późniejszej wersji WfJ – na 3. mierze taktu w pr.r. zamiast seksty c¹-as¹ uderzany jest akord c¹-es¹-as¹-c². Pominięcie łuku przetrzymującego ostatnią triolową ósemkę c² może być zdaniem redakcji przeoczeniem.

Zwraca uwagę, że w obu egzemplarzach dopi­sa­no ćwierćnutę as¹ na 3. mierze taktu, usu­niętą w korekcie Wf2. Co więcej, w WfJ przy­wrócony został pierwotny rysunek melodii z tąż ćwierćnutą as¹, co stanowi mocny argu­ment za tym, że zastąpienie jej przez c² było tu efektem pomyłki. Zanotowane w egzemplarzach lekcyj­nych wersje z przetrzymaniem tego c², być może zainspirowane błędną wersją Wf2, mają przypuszczalnie na celu ułatwienie wzięcia akordu na 4. mierze taktu, którego równoczes­ne uderzenie może sprawić kłopot pianistom o mniejszych rękach.
Pojawienie się wersji WfS w Wa2 nasuwa przy­puszczenie, że adiustatorem tego wydania była osoba mająca dostęp do WfS. Najpoważniej­szym kandydatem jest tu Thomas D. A. Tellef­sen, uczeń Chopina, zaprzyjaźniony z Jane Stirling i mający dostęp do jej kolekcji dzieł Chopina, w której niektóre wpisy są zrobione jego ręką*. W latach 1848-1873 mieszkający w Paryżu Tellefsen kilkakrotnie przebywał w Anglii, a jako osoba związana z Chopinem mógł tam nawiązać współpracę przy wznowieniu angielskiej edycji jego utworów.

^* Informacja za: J.-J. Eigeldinger Chopin w oczach swoich uczniów, Kraków 2010, s. 253.

(Tellefsen – spr. po całości)

Porównaj to miejsce w źródłach »

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Adiustacje Wa, Błędy Wf, Błędy wynikające z poprawek, Błąd tercjowy, Dopiski WfS, Autentyczne korekty Wf, Autentyczne zmiany i warianty po publikacji, Dopiski WfJ, Adiustacje Wf

notacja: Wysokość

Przejdź do tekstu nutowego