mUltimate Chopin

op. 49, Fantazja f-moll

Tekst Porównanie Uwagi Źródła Opis
Filtrowanie: 
Kategoria
Wszystkie
Niejasności graficzne
Interpretacje merytoryczne
Różnice w źródłach
Adiustacje redakcyjne
Poprawki i zmiany
Informacje źródłowe i stylistyczne
Notacja
Wszystkie
Wysokość
Rytm
Łuki
Artykulacja, akcenty, widełki
Określenia słowne
Pedalizacja
Palcowanie
Ozdobniki
Skróty pisowni i inne
Ważność
Wszystkie
Ważne
Główne
Cofnij Wyczyść

t. 15-16

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

..

Takty te są w KFs zapisane skrótowo jako puste takty oznaczone cyframi 1 i 2, przy czym w t. 16 po cyfrze 2 jest jeszcze wpisana półnuta Ces-ces (każda nuta z osobną laseczką). Ponieważ jednak cyframi tymi nie oznaczono żadnych innych taktów, nie jest jasne, do czego należy je odnieść. Rysują się 3 możliwości:

  1. Cyfry oznaczają po prostu t. 1-2. Daje to sensowną kontynuację pod warunkiem zaakceptowania nieścisłości zapisu na początku t. 15 – poprzednia dwutaktowa fraza, oznaczona skrótowo cyframi 3 i 4, co w tym wypadku jest jednoznaczne, gdyż cyfry te są wpisane także nad t. 3-4, musi się kończyć akordem jak w t. 5.
  2. Cyfry odnoszą się do t. 5-6. Daje to doskonałą zgodność merytoryczną, a pozorną rozbieżność numerów taktów można wytłumaczyć tym, że zapis t. 5-6 jest niepełny, zakładający uzupełnienie na podstawie dokładniej zanotowanych t. 1-2.
  3. Chopin chciał tu powtórzyć – ze zmianą ostatniej półnuty – wersję t. 11-12. Podobnie jak w punkcie 1, po wersję 1. ćwierćnuty t. 15 należy sięgnąć do t. 5. W tym przypadku cyfry 1-2 wpisane w t. 15-16 należałoby rozumieć jako "takty poprzedzające takty oznaczone przed chwilą cyframi 3-4". Zdaniem redakcji, możliwe, że Fontana kopiując ten fragment, wyobrażał sobie t. 15-16 właśnie jako wariant t. 11-12, a więc z oktawami w l.r. Wskazywałby na to niezbyt czytelny znak wpisany w KFs pod oktawą Ces-ces, który interpretujemy jako przekreśloną cyfrę 8, oznaczającą oktawę Ces1-Ces. Sugeruje to, że Fontana wpisał tu 8, którą widział w t. 12, a dopiero później zauważył, że w t. 16 w Chopinowskim szkicu jej nie ma. Można sobie nawet wyobrazić scenariusz, w którym ta 8 znajdowała się także w oryginalnym szkicu Chopina, zapisana i być może skreślona, jednak na tyle nieczytelnie, że Fontana nie był pewien, jak to interpretować. W rezultacie najpierw cyfrę przepisał, a następnie skreślił.

Pierwsze dwie możliwości dają jednakowy rezultat, zgodny z wersją opublikowaną, w której partia l.r. nie zawiera zdwojeń oktawowych. Natomiast trzecia interpretacja prowadzi do wersji z oktawami, którą proponujemy w tekście głównym – patrz uwaga poniżej.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Informacje źródłowe i stylistyczne

t. 15-16

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

Bez oktaw l.r. w źródłach

! miniat: wycinek A;               EZnieU (nuty i pedał)

Oktawy proponowane przez redakcję

EZTU
..

Wydaje się bardzo prawdopodobne, że Chopin nie powtórzył w tych taktach zdwojeń oktawowych l.r. – por. t. 11-12 – tylko ze względu na to, że fortepiany, którymi dysponował, nie miały dźwięku Ces1, potrzebnego do konsekwentnego ukończenia frazy. Przemawia za tym obecność podobnych, niekiedy nawet wyraźniejszych niekonsekwencji fakturalnych w kilku innych utworach, np. w Scherzu cis op. 39, t. 197 i 315 czy Polonezie Es z op. 22, t. 84. W omawianym miejscu Fantazji dodatkowym argumentem jest zapis KFs, w której półnuta w t. 16 zapisana jest jako oktawa Ces-ces, opatrzona cyfrą 8 oznaczającą oktawowe zdwojenie dolnej nuty, Ces1-Ces (patrz uwaga powyżej). Zakładając, że odpowiada to mniej więcej pisowni Chopinowskiego szkicu, można przyjąć, że Chopin „z rozpędu” napisał potrzebne mu tutaj muzycznie Ces1, a dopiero potem (może nawet dopiero przy sporządzaniu czystopisu) zorientował się, że przekracza to skalę fortepianu i usunął dolne zdwojenia oktawowe w t. 15-16. Usprawiedliwia to proponowane uzupełnienie redakcyjne, gdyż można sądzić, że kompozytor rzeczywiście wprowadziłby wykraczające poza dostępną skalę fortepianu dźwięki, gdyby tylko dysponował odpowiednim instrumentem.

kategoria redakcyjna: Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Zmiany rejestru basu

t. 16

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

ten. w A (→Wn) i Wa2

! miniat: ta półnuta.                       TGTU 

Bez określenia w Wf (→Wa1)

Tu bez kliszy 
..

Brak wskazówki ten. to najprawdopodobniej przeoczenie kopisty lub sztycharza Wf. Określenie dodano w Wa2 zapewne na podstawie porównania z Wn1.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Adiustacje Wa

t. 17

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

h1 przetrzymane w A, Wf (→Wa) i Wn2

! miniat: wycinek, tylko górna 5-linia.                 Łuk = TGTU

h1 powtórzone w Wn1

Tu bez kliszy 
..

Pominięcie łuku przetrzymującego h1 to pomyłka sztycharza Wn1, poprawiona w Wn2.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Błędy Wn , Adiustacje Wn

t. 17

Utwór: op. 49, Fantazja f-moll

..

W A i Wf nie ma  podwyższającego g2 na gis2. Oczywistą niedokładność Chopina poprawiono w Wn i Wa.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach

zagadnienia: Adiustacje Wa , Znaki chromatyczne w różnych oktawach , Adiustacje Wn , Niedokładności A , Błędy powtórzone Wf