op. 25 nr 4, Etiuda a-moll

Filiacja źródeł

Jako podstawę dla trzech pierwszych wydań – Wf, Wn, Wa – całego opus 25 Chopin najprawdopodobniej przygotował zbiór 36 rękopisów (trzy zestawy po 12), obejmujący autograf i przypuszczalnie dwie kopie każdej z 12 etiud. Kopistami byli Julian Fontana i Adolphe Gutmann. Ze zbioru tego zachowały się trzy autografy (Etiudy nr 1, 4 i 8), sześć kopii Gutmanna (Etiudy nr 2, 3, 7, 9, 10 i 11) oraz cztery kopie Fontany (Etiudy nr 4, 5, 6 i 12). Z porównania źródeł wynika, że w napisanych już rękopisach – zarówno w autografach, jak i w kopiach – Chopin dokonywał przed przekazaniem ich wydawcom poprawek i uzupełnień. Niewykluczone też, że po sporządzeniu pierwszej kopii Chopin ją sprawdzał, a następnie – poprawioną i uzupełnioną – dawał do przepisania jeszcze raz. Wprowadzone zmiany w większości pokrywają się lub uzupełniają; różnice wytłumaczyć można wpisywaniem ich w różnym czasie, a niekiedy także pośpiechem. Do naszych czasów zachował się kompletny zestaw przeznaczony dla Wn, obejmujący 2 autografy i 10 kopii, oraz autograf jednej tylko Etiudy z zestawu dla Wf. W tej sytuacji ustalenie chronologii zmian możliwe jest jedynie w nielicznych przypadkach. Dla każdej z Etiud za podstawę tekstu głównego przyjmujemy źródło autentyczne – rękopis lub korygowane przez Chopina pierwsze wydanie – najstaranniej przez niego przygotowane, porównane z pozostałymi, ze szczególnym uwzględnieniem Chopinowskich korekt Wf.

Zasady tworzenia tekstu głównego
Etiudy a-moll op. 25 nr 4

Za podstawę przyjmujemy KF porównaną z A, Wf i Wa. Uwzględniamy oczywistą skądinąd poprawkę błędu druku wpisaną w WfD.