Zagadnienia : Wahania Chopina

t. 50

Utwór: op. 10 nr 6, Etiuda es-moll

Rytm i ces1 w A, interpretacja

Uzupełniona interpretacja A

!!!   TGTU z akcentami

Rytm i ces1 w Wf (→Wn1Wn1a)

!!!    2 głosy: 2 szesnastki i fes1 jako ćwierćnuta, ces1 na początku taktu jako ćwierćnuta z kropką (jedyny znak to bemol fes1). Akcent krótki nad fes1

Dodatkowe palcowanie w Wa

!!!   to co war 22 + bemol as1 + palec '1' pod ces1

Rytm i c1 w Wn2

!!!    jak Wn5, ale przed pierwszym ces1 kasownik (c1), 

Rytm i c1-ces1 w Wn3 (→Wn4) i Wa4

!!!    jak Wn2, ale  w połowie taktu bemol

Rytm i ces1 w Wn5

!!!   to co Wa + bemol ces1 na początku taktu

..

Ostateczna wersja początku tego taktu nie jest całkiem pewna. A ma wersję z przednutkami, zapisaną jednak z błędem rytmicznym – kwarta ces1-fes1 ma wartość jedynie ćwierćnuty, bez kropek przedłużających. Najprawdopodobniej ten właśnie błąd spowodował, że w Wf odczytano przednutki jako zwykłe szesnastki: . Ślady tej wersji, formalnie poprawnej rytmicznie, są w Wf widoczne, jednak Chopin ją później skorygował, przesuwając ces1 na początek taktu. Zdaniem redakcji, dokonując tej korekty, kompozytor chciał powrócić do zamierzonej wersji A, co jednak zostało zrealizowane tylko w odniesieniu do umiejscowienia ces1 dolnego głosu.

Wszystkie dodane w Wn i Wa znaki chromatyczne pochodzą od adiustatorów tych wydań, przy czym  zmieniający ces1 na c1 zniekształcił w Wn2 (→Wn3Wn4) treść harmoniczną tego taktu.

W tekście głównym dodajemy ostrzegawcze bemole przed as1 i ces1; pierwszy z nich mają już Wa i Wn2 (→Wn3Wn4Wn5).

Akcenty i palcowanie omówione są osobno.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Wahania Chopina , Adiustacje Wn , Autentyczne korekty Wf

t. 53-61

Utwór: op. 64 nr 1, Walc Des-dur

Bez przednutek w As

Przednutki od t. 56 w AI

bez łuczków !

Przednutki od t. 53 w AII i AIII

TGTU + prednutka (z łuczkiem) w t. 53

Przednutki od t. 54 w A (→WfWn,Wa)

..

Przednutki as2 jako urozmaicenie tej frazy pojawiły się w zapisach Walca już po ukończeniu As (lub Chopin nie widział potrzeby dopisywania ich do szkicu). Autografy okolicznościowe świadczą o wahaniu Chopina, jeśli chodzi o moment wprowadzenia tego efektu. Począwszy od AII udoskonalona została notacja ozdobników poprzez wprowadzenie łuczków łączących je z nutami głównymi.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Wahania Chopina

t. 53-58

Utwór: op. 63 nr 1, Mazurek H-dur

Bez łuków w AI

AI bez krótkich

min. t. 53-58

6 łuków w Wf (→Wn,Wa)

Wf1,Wn 6 krótkich, bez długich

min. t. 53-58

6 łuków w nawiasach proponowane przez redakcję

red TGTU=  krótkie w nawiasach

..

Sześć jednotaktowych łuków w tych taktach zastąpiło przypuszczalnie dłuższe łuki, które występują w AI – patrz uwagi do t. 49-56 i 57-60. Jednak korygując Wf2 Chopin przywrócił tu dłuższe łuki, o praktycznie takim samym zakresie jak w AI. Nasuwa to wątpliwość, czy miało to stanowić uzupełnienie już wydrukowanych łuków, czy też intencją kompozytora był w istocie powrót do pierwotnej koncepcji, a pozostawienie krótkich łuków było skutkiem niezrealizowania bardziej pracochłonnej części korekty przez sztycharza (usunięcie czegoś było przy stosowanej wówczas technice druku znacznie bardziej kłopotliwe niż dodanie). Wobec niepewności co do zamysłu Chopina, w tekście głównym podajemy krótkie łuki w nawiasach, pozostawiając ich ewentualne uwzględnienie wyczuciu wykonawcy.

[PK]Tu tylko o krótkich łukach z odesłaniem do długich.
[2 wątpliwości: 1. na tych miniaturach niewiele widać, szczególnie AI.     2. w AI to ja nie wiem, czy to miały być dwa łuki czy jeden...]

Nie jest jednak pewne, czy w [A] były one wpisane pod nutami, jak jest w Wf (→Wn,Wa), czy nad, jak pozostałe łuki w tych i następnych taktach. Sztycharze niejednokrotnie zmieniali bowiem położenie znaków, przenosząc je na stronę główek nutowych, co uważa się za bardziej naturalne (por. t. 5). 

W korekcie Wf2 (→Wa) Chopin dodał dłuższe łuki. Możliwe, że chciał on zastąpić nimi te krótsze (podane przez nas w nawiasach), a sztycharz wykonał tylko łatwiejszą część pracy (usunięcie czegoś było przy stosowanej wówczas technice druku znacznie bardziej kłopotliwe niż dodanie). Wersja AI, w której krótszych łuków w ogóle nie ma, daje wgląd w to, jak zmieniało się myślenie Chopina o łukowaniu tego fragmentu.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Niedokładności Wf , Wahania Chopina , Autentyczne korekty Wf

t. 55-56

Utwór: op. 2, Wariacje, całość

11 nut w ApI

10 nut w A (→WnWf,Wa,WfSB)

..

W ApI figura trzydziestodwójkowa w t. 55 liczy 11 nut, podzielonych na 2 grupy. Widać przy tym, że nuta cis3, której nie ma w wersji osta­tecznej, była w ApI dopisana, a decyzję co do kształtu tej figury Chopin zmieniał dwukrotnie. Ponadto figura ta ma w ApI odmienne ugrupo­wanie rytmiczne – Chopin podzielił ją na 2 grupy o długości ósemki każda – sekstolę i kwartolę (ta ostatnia jest de facto regularną czwórką trzydzie­stodwójek). Analogiczna struktura rytmiczna została wskazana także w następnej figurze, w której każda z 2 podgrup objęta jest osobnym wiązaniem. Patrz też uwaga w następnym takcie.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Wahania Chopina

t. 59-71

Utwór: op. 24 nr 2, Mazurek C-dur

..

W t. 59, 63, 67 (pr.r.) i 71 (l.r.) w A widać ślady usuwania kropki przedłużającej ćwierćnutę na 2. mierze taktu i chorągiewki ósemkowej przy ostatniej nucie taktu. Rozplanowanie nut w tych taktach dowodzi jednak, że pierwotny rytm był taki, jak ostateczny – 2 ósemki i 2 ćwierćnuty. Wynika stąd, że w trakcie pracy nad A Chopin dwukrotnie zmienił decyzję co do rytmu tych taktów:

kategoria redakcyjna: Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Poprawki A , Wahania Chopina , Zmiany linii głównej