op. 10 nr 6, Etiuda es-moll

  t. 50

		Rytm i ces1 w A, interpretacja
		Uzupełniona interpretacja A !!!   TGTU z akcentami
		Rytm i ces1 w Wf (→Wn1→Wn1a) !!!    2 głosy: 2 szesnastki i fes1 jako ćwierćnuta, ces1 na początku taktu jako ćwierćnuta z kropką (jedyny znak to bemol fes1). Akcent krótki nad fes1
		Dodatkowe palcowanie w Wa !!!   to co war 22 + bemol as1 + palec '1' pod ces1
		Rytm i c1 w Wn2 !!!    jak Wn5, ale przed pierwszym ces1 kasownik (c1),
		Rytm i c1-ces1 w Wn3 (→Wn4) i Wa4 !!!    jak Wn2, ale  w połowie taktu bemol
		Rytm i ces1 w Wn5 !!!   to co Wa + bemol ces1 na początku taktu

Ustalenie ostatecznej intencji Chopina odnośnie do zapisu początku tego taktu napotyka na trudności, ujawniając długą listę zmian, błędów, poprawek i adiustacji. Poniżej odtwarzamy tę część historii przemian, w której Chopin brał udział.

1. Pierwsza wersja A (skreślona): . Obejmuje tylko partię pr.r. zapisaną enharmonicznie w E-dur. Zwraca uwagę rytm, w tym wykraczająca poza 1. połowę taktu wartość rytmiczna ćwierćnuty e¹. Brak możliwości zapisania jej za pomocą jednej nuty, bez łuku przetrzymującego, mógł nasunąć Chopinowi pomysł notacji z użyciem przednutek, rytmicznie równoważnej, a bardziej eleganckiej od strony graficznej.
2. Druga wersja A (skreślona): . Obejmuje 1. połowę taktu w notacji bemolowej. Warto podkreślić, że użycie przednutek zamiast trzydziestodwójek praktycznie nie wpływa na sposób wykonania, gdyż w takim kontekście przednutki należy rozpoczynać na mocną część taktu, równocześnie z nutami pozostałych głosów, a więc As w basie i ces¹ w dolnym głosie pr.r.
3. Nieskreślona wersja A różni się od poprzed­niej dwoma elementami – wartością rytmiczną kwarty ces¹-fes¹ oraz sposobem podpisania w pionie partii obu rąk: . Ten drugi element ma, zdaniem redakcji, kluczowe znaczenie dla odczytania intencji kompozytora, gdyż był prawdopodobnie przyczyną zarzucenia wersji 2 i przepisania jej jeszcze raz. Chopin mógł obawiać się, że sztycharz Wf, zmylony niezgodnym z regułami podpisaniem l.r. pod prawą, uzna drobne nutki za zwykłe szesnastki. Pech chciał, że przeoczenie kropek przedłużających ćwierćnutę i tak zdezorientowało sztycharza, mimo prawidłowego podpisania partii obu rąk. Warto zwrócić uwagę na dwa akcenty – nadmiar okaże się pozorny, gdy weźmiemy pod uwagę, że dolny dotyczy ces¹ uderzanego na początku taktu, a górny fes¹ granego co najmniej szesnastkę później.
4. Pierwotna wersja Wf (możliwa do odczytania na podstawie śladów poprawek): . Oprócz mylnej interpretacji przednutek jako zwykłych szesnastek (co wobec błędu A jest zupełnie zrozumiałe) popełniono jeszcze inny, pospolity błąd – przed fes¹ umieszczono  zamiast .
5. Ostateczna wersja Wf, w której Chopin poprawił błędny znak chromatyczny i przesunął na włąściwe miejsce nutę ces¹.

W Wn i Wa rytm nie ulegał już zmianom, adiustatorzy obu wydawnictw dokonywali natomiast uzupełnień znaków chromatycznych. W Wa2 (→Wa3) i Wn5 dodano jedynie znaki ostrzegawcze (uzasadnione po krzyżykach w poprzednim takcie), natomiast  dodany w Wn2 dowolnie zmienił treść harmoniczną, co tylko połowicznie poprawiono w Wn3 (→Wn4).

Do miana ostatecznej intencji Chopina pretendują dwie wersje:

• Wersja A, zinterpretowana i poprawiona od strony rytmicznej na podstawie powyższej analizy skreślonych wersji;
• Korygowana przez Chopina wersja Wf (→Wn1, →Wa2→Wa3).

Do tekstu głównego wybieramy pierwszą z nich, gdyż pełna zgodność z intencją Chopina korekty Wf nie jest pewna. Wątpliwość budzi w szczególności rytm pierwszych dwóch nut, gdyż szesnastki, będące prawdopodobnie następstwem interpretacji błędnego zapisu A, dokonanej ad hoc przez sztycharza Wf, tworzą z głosem tenorowym równoległe nony fes-ges¹ i es-fes¹.

Palcowanie dodane w Wa omówione jest osobno.

Porównaj to miejsce w źródłach »

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Wahania Chopina, Adiustacje Wn, Autentyczne korekty Wf

notacja: Rytm

Przejdź do tekstu nutowego