mUltimate Chopin

op. 44, Polonez fis-moll

Tekst Porównanie Uwagi Źródła Opis

Zagadnienia : Niedokładności Wn

t. 8

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

   w Wn, odczyt dosłowny

! miniat: wycinek Wn1, tylko dolna 5-linia, 2. i 3. miara.
EZnieU (pedał, klucz i pauzy)

   w Wn, interpretacja kontekstowa

Bez pedalizacji w Wf (→Wa)
..

W tekście głównym uwzględniamy pedalizację Wn, przesuwamy jednak znak  nieco w lewo, pod najbliższą oktawę. Jego faktyczne umiejscowienie (patrz transkrypcja graficzna – wersja "transkrypcja") jest bowiem niedokładne – pedał należałoby wziąć albo pod koniec trwania 7. szesnastki, co pomijając niepotrzebną komplikację, dałoby taki sam efekt brzmieniowy, albo na pauzie, co jest równie irracjonalne. Przyjmujemy, że zamierzony przez Chopina efekt to zwielokrotniona seksta eis-cis, gdyż pedalizacja Chopinowska jest z zasady harmoniczna – tworzy współbrzmienia z różnych, niejednoczesnych dźwięków.

Ogólna kwestia autentyczności pedalizacji Wn – patrz następna uwaga.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Niedokładności Wn

t. 29

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Łuk nad przednutką w Wn, odczyt dosłowny

Wn pionowy łuk

Arpeggio w Wn, interpretacja kontekstowa

red TGTU

 

Łuk pod przednutką (przetrzymujący) w Wf, interpretacja

Bez znaku w Wa
..

Przyczyną rozbieżności w zapisie ozdobnika poprzedzającego oktawę des2-des3 jest zapewne Chopinowski sposób pisania arpeggiów, które w jego rękopisach często traciły swą falistość, upodabniając się do pionowych łuków. W Wn odtworzono ten zapis quasi-dosłownie, a w Wf potraktowano jako znak konwencjonalny, łączący przednutkę z nutą główną, w tym wypadku z le­żącą najbliżej przednutki, dolną nutą oktawy (brak znaku w Wa to zapewne przeoczenie). W rezultacie odczytany dosłownie zapis Wn ozna­cza przednutkę bez arpeggia, a Wf przed­nut­kę przyłączoną do dolnej nuty oktawy, co w pra­ktyce daje arpeggio bez przednutki. W tekście głównym podajemy najprawdopodobniejszą pisownię, pojawiającą się w źródłach jeszcze kilkakrotnie w analogicznych miejscach, czyli przednutkę i arpeggio. Za tym rozwiązaniem przemawia też 3. palec wskazany dla przednutki w Wn – aplikatura taka jest naturalna i wygodna tylko przy uwzględnieniu arpeggia.

Arpeggia zapisane przez Chopina w [A] często przyjmowały postać pionowego łuku (patrz uwaga w t. 27), co oddano w Wn.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn , Błędy Wa , Adiustacje Wf , Arpeggio – pionowy łuk

t. 30

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Arpeggio i łuk w Wn

EZnieU

Łuk w Wf

EZTU

Bez znaku w Wa

Wa puste
..

Wersja Wn może być efektem dwukrotnej interpretacji przypominającego pionowy łuk znaku, jakim Chopin najprawdopodobniej oznaczył arpeggio w [A]. Sztycharze bowiem często pracowali etapami – cała strona główek nutowych, potem wiązań, łuków, ozdobników itd. – tak iż możliwe było wysztychowanie łuku na etapie łuków, a arpeggia na etapie ozdobników.
Brak łuku w Wa to zapewne przeoczenie sztycharza.

Brak łuku w Wa to zapewne przeoczenie sztycharza. Z kolei wersja Wn wynika prawdopodobnie z niejasnego zapisu w [A] (chopinowskie arpeggia często przyjmowały wygląd pionowego łuku).

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn , Błędy Wa , Arpeggio – pionowy łuk

t. 31

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Łuk w Wn1, odczyt dosłowny

Wn1 pionowy łuk

Łuk od przetrzymanej przednutki w Wf, odczyt dosłowny

Bez znaków w Wa i Wn2

Wn2, Wa przednutka EZnieU1

Arpeggio w Wn1 i Wf, prawdopodobna interpretacja kontekstowa

red TGTU
..

Pisownia Wn, w której łuk biegnie od przednutki do dolnej nuty oktawy, jest formalnie poprawna i oznacza równoczesne uderzenie oktawy po przednutce. Takie samo jest znaczenie notacji Wa i Wn2, w których wszelkie łuki pominięto (zapewne przypadkiem). Za poprawny można uważać także zapis Wf, oznaczający arpeggio rozpoczęte od górnej nuty. Jednak porównanie z notacją Wf w analogicznych t. 57 i 290, w któ­rej pionowy łuk umieszczony bezpośrednio przed oktawą oznacza z pewnością arpeggio, skłania do uznania zbliżonego łuku w omawianym takcie za niedokładnie odtworzony i w zamyśle Chopina również oznaczający arpeggio oktawy. Wykona­nie wszystkich trzech analogicznych miejsc jest wówczas takie samo – przednutka i arpeggio­wana oktawa. Wersję tę, tworzącą analogię ryt­miczną z t. 27, proponujemy zatem w tekście głównym.
Trudno powiedzieć, dlaczego w Wa nie powtórzo­no łuków za Wf. Mogło to być przeoczenie lub celowe pominięcie znaków, których prawidło­wo­ści sztycharz nie był pewien – pionowe łuki Wf pominięto w Wa jeszcze kilkukrotnie w tej i w analogicznych frazach (t. 53-59, 103-109, 286-292).

Zgodnie z wyjaśnieniem w t. 27, proponujemy arpeggio, które w zapisie Chopina często przyjmowało postać pionowego łuku. Trudno powiedzieć, dlaczego w Wa nie umieszczono znaku za Wf. Być może było to przeoczenie sztycharza, choć w tym miejscu i w analogicznych (t. 53-59, 103-109, 286-292) Wa wielokrotnie pominęło pionowe łuki w Wf.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn , Błędy Wa , Błędy Wn , Arpeggio – pionowy łuk

t. 57

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Łuk w Wn, odczyt dosłowny

EZnieU

Arpeggio w Wn (interpretacja kontekstowa) i Wf

red TGTU

Bez znaku w Wa

Wa puste
..

Tak jak w analogicznym t. 31, łuk Wn, choć formalnie poprawny, jest najprawdopodobniej niedokładny i oznacza przednutkę i arpeggio (zapisane jako pionowy łuk), tak jak to podano w Wf. Brak łuku (arpeggia) w Wa, niezależnie od tego, czym konkretnie spowodowany, nie może być autentyczny.

Tak jak w t. 31 zamieniamy pionowy łuk na arpeggio, ponieważ w zapisie Chopina arpeggio często przyjmowało wygląd właśnie takiego łuku. Brak znaku w Wa mógł być spowodowany przeoczeniem lub adiustacją (patrz wyjaśnienie w t. 31).

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn , Błędy Wa , Arpeggio – pionowy łuk