mUltimate Chopin

op. 44, Polonez fis-moll

Tekst Porównanie Uwagi Źródła Opis

Zagadnienia : Arpeggio – pionowy łuk

t. 27

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Arpeggio i przednutka w Wn

EZnieU

Przednutka i arpeggio w Wf (→Wa)

EZTU
..

W Wf (→Wa) arpeggio zapisane jest jako pionowy łuk przed oktawą f-f1, co zastępujemy zwykłym znakiem wężyka – patrz Ogólne Zasady Redakcyjne, p. 5a. W tekście głównym przyjmujemy naturalniejszą w tym kontekście kolejność znaków w Wf.

W t. 27, 29, 30, 31 i 33 (i analogicznych - t. 53-59, 103-109, 286-292) występują różnice w źródłach co do obecności arpeggiów. Ponieważ w pisowni Chopina arpeggio często wygląda jak pionowy łuk i w tej postaci notowano je w Wn (częściowo) oraz w Wf (stale), w późniejszych wydaniach zbiorowych spotykamy najróżniejsze, czasem niekonsekwentne i niejasne wersje tych ozdobników. W tekście głównym bierzemy to pod uwagę i podążamy za Wn porównanym z Wf. Więcej szczegółów ukazują uwagi w poszczególnych taktach.

[dalej moja teoria] Brak arpeggiów w Wf (→Wa) w tym takcie oraz w analogicznych t. 55, 105 i 288 (we wszystkich powtórzeniach tego tematu) oraz ich obecność w Wn sugeruje, że Chopin dopisał je w [A] już po skopiowaniu go przez Fontanę, a nie zdążył dopisać ich później w Wf. Istnieje również możliwość, że była to dowolna adiustacja Wn, jednak wtedy we wszystkich czterech miejscach umieszczono by znak . Pionowy łuk w t. 29 nasuwa przypuszczenie, że było to ścisłe odwzorowanie niedokładnego zapisu Chopina.

[no bo inaczej...] Trudno powiedzieć, dlaczego w Wf (→Wa) nie odzworowano. Mogło być to przeoczenie sztycharza lub wcześniejsze – kopisty.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Arpeggio – pionowy łuk

t. 29

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Łuk nad przednutką w Wn, odczyt dosłowny

Wn pionowy łuk

Arpeggio w Wn, interpretacja kontekstowa

red TGTU

 

Łuk pod przednutką (przetrzymujący) w Wf, interpretacja

Bez znaku w Wa
..

Przyczyną rozbieżności w zapisie ozdobnika poprzedzającego oktawę des2-des3 jest zapewne Chopinowski sposób pisania arpeggiów, które w jego rękopisach często traciły swą falistość, upodabniając się do pionowych łuków. W Wn odtworzono ten zapis quasi-dosłownie, a w Wf potraktowano jako znak konwencjonalny, łączący przednutkę z nutą główną, w tym wypadku z le­żącą najbliżej przednutki, dolną nutą oktawy (brak znaku w Wa to zapewne przeoczenie). W rezultacie odczytany dosłownie zapis Wn ozna­cza przednutkę bez arpeggia, a Wf przed­nut­kę przyłączoną do dolnej nuty oktawy, co w pra­ktyce daje arpeggio bez przednutki. W tekście głównym podajemy najprawdopodobniejszą pisownię, pojawiającą się w źródłach jeszcze kilkakrotnie w analogicznych miejscach, czyli przednutkę i arpeggio. Za tym rozwiązaniem przemawia też 3. palec wskazany dla przednutki w Wn – aplikatura taka jest naturalna i wygodna tylko przy uwzględnieniu arpeggia.

Arpeggia zapisane przez Chopina w [A] często przyjmowały postać pionowego łuku (patrz uwaga w t. 27), co oddano w Wn.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn , Błędy Wa , Adiustacje Wf , Arpeggio – pionowy łuk

t. 30

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Arpeggio i łuk w Wn

EZnieU

Łuk w Wf

EZTU

Bez znaku w Wa

Wa puste
..

Wersja Wn może być efektem dwukrotnej interpretacji przypominającego pionowy łuk znaku, jakim Chopin najprawdopodobniej oznaczył arpeggio w [A]. Sztycharze bowiem często pracowali etapami – cała strona główek nutowych, potem wiązań, łuków, ozdobników itd. – tak iż możliwe było wysztychowanie łuku na etapie łuków, a arpeggia na etapie ozdobników.
Brak łuku w Wa to zapewne przeoczenie sztycharza.

Brak łuku w Wa to zapewne przeoczenie sztycharza. Z kolei wersja Wn wynika prawdopodobnie z niejasnego zapisu w [A] (chopinowskie arpeggia często przyjmowały wygląd pionowego łuku).

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn , Błędy Wa , Arpeggio – pionowy łuk

t. 31

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Łuk w Wn1, odczyt dosłowny

Wn1 pionowy łuk

Łuk od przetrzymanej przednutki w Wf, odczyt dosłowny

Bez znaków w Wa i Wn2

Wn2, Wa przednutka EZnieU1

Arpeggio w Wn1 i Wf, prawdopodobna interpretacja kontekstowa

red TGTU
..

Pisownia Wn, w której łuk biegnie od przednutki do dolnej nuty oktawy, jest formalnie poprawna i oznacza równoczesne uderzenie oktawy po przednutce. Takie samo jest znaczenie notacji Wa i Wn2, w których wszelkie łuki pominięto (zapewne przypadkiem). Za poprawny można uważać także zapis Wf, oznaczający arpeggio rozpoczęte od górnej nuty. Jednak porównanie z notacją Wf w analogicznych t. 57 i 290, w któ­rej pionowy łuk umieszczony bezpośrednio przed oktawą oznacza z pewnością arpeggio, skłania do uznania zbliżonego łuku w omawianym takcie za niedokładnie odtworzony i w zamyśle Chopina również oznaczający arpeggio oktawy. Wykona­nie wszystkich trzech analogicznych miejsc jest wówczas takie samo – przednutka i arpeggio­wana oktawa. Wersję tę, tworzącą analogię ryt­miczną z t. 27, proponujemy zatem w tekście głównym.
Trudno powiedzieć, dlaczego w Wa nie powtórzo­no łuków za Wf. Mogło to być przeoczenie lub celowe pominięcie znaków, których prawidło­wo­ści sztycharz nie był pewien – pionowe łuki Wf pominięto w Wa jeszcze kilkukrotnie w tej i w analogicznych frazach (t. 53-59, 103-109, 286-292).

Zgodnie z wyjaśnieniem w t. 27, proponujemy arpeggio, które w zapisie Chopina często przyjmowało postać pionowego łuku. Trudno powiedzieć, dlaczego w Wa nie umieszczono znaku za Wf. Być może było to przeoczenie sztycharza, choć w tym miejscu i w analogicznych (t. 53-59, 103-109, 286-292) Wa wielokrotnie pominęło pionowe łuki w Wf.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn , Błędy Wa , Błędy Wn , Arpeggio – pionowy łuk

t. 33

Utwór: op. 44, Polonez fis-moll

Bez znaku w Wn i Wa2 (→Wa3)

EZnieU

Arpeggio w Wf1, interpretacja kontekstowa

Wf, Wa1 arp. w l.r. na 1i, pionowy łuk w p.r. na 2

2 łuki w Wf2 i Wa1, możliwa interpretacja
..

W Wf1 znak arpeggia (pionowy łuk) umieszczo­no za oktawą (z jej prawej strony). Pomyłki tego typu nie są częste, ale zdarzają się w pierwszych wydaniach Chopina, por. np. Koncert f op. 21, cz. III, t. 172-173. W Wf2 i Wa1 dodano łuczek łączący przednutkę z dolną nutą następującej oktawy, co niemal na pewno jest dziełem adiustatora. Oba te tworzące niezrozumiałą kombinację łuki usunięto w Wa2. Brak arpeggia w Wn sugeruje, że Chopin dodał je w podkładzie do Wf lub dopiero korygując to wydanie.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Adiustacje Wa , Błędy Wn , Arpeggio – pionowy łuk