|
Pierwotna wersja A1 !!! miniat: Corel, ten takt, obie pięciolinie, zwężone w pionie. EZnieU2 = 6 nut z laskami |
|
|
Końcowa wersja A1, interpretacja kontekstowa |
|
|
EZTU |
|
|
EZnieU1 |
W A1 widać, że Chopin początkowo napisał ten takt w wersji analogicznej do t. 22 (zgodnej z początkową frazą III cz. Koncertu f op. 21), w której 1. połowa taktu jest oparta na akordzie fis-moll, a druga na dominancie tej tonacji. Następnie zmienił jednak ostatnie nuty pr.r. w obu połowach taktu i zamienił figury akompaniamentu, tak iż w 1. połowie panuje dominanta, a w drugiej tonika. Poprawkę zrobił jednak niedokładnie – zapomniał zmienić przedostatnią nutę l.r., pozostawiając h.
Tę drugą wersję zawarł również w [A2], już bez błędu i w zmienionym rytmie, co podajemy w tekście głównym na podstawie KJ i KK. W tej sytuacji zdumiewa wersja WL, w którym występuje pierwotna wersja A1 zapisana w rytmie wprowadzonym w [A2]. Wydanie oparto na kopii Kolberga, który dysponował tekstem zawierającym poprawioną wersję. Teoretycznie można sobie wyobrazić, że w [A2] zapisane były obie wersje, z zaznaczeniem pierwszeństwa wersji, którą w znanych kopiach przepisali zarówno Ludwika, jak i Kolberg, np. w formie poprawki. Echem tego mogłaby być poprawka ostatniej ósemki 1. połowy taktu w KJ – fis1 zmienione na cis1. Zaciekawiony poprawką Kolberg mógł jakoś odnotować jej istnienie, a przygotowując podkład do WL uznać wcześniejszą wersję za lepszą:
- dokładniej cytuje frazę z Koncertu,
- unika równoległego przesunięcia akordów fis-moll i Gis-dur (z oktawami równoległymi w głosach skrajnych) w połączeniu z t. 27.
Są to jednak pozorne zalety:
- urozmaicenie cytatu z Koncertu – zabieg w ogólności bardzo charakterystyczny dla Chopina, co doskonale widać na przykładzie odmian tego motywu w samym Koncercie – działa raczej na korzyść zmienionej wersji;
- połączenie akordów fis i Gis7 brzmi naturalniej niż pierwotne zestawienie Cis7 i Gis7, a równoległe przesunięcia nie są w fakturze fortepianowej niczym niespotykanym, zwłaszcza gdy jeden ze składników pierwszego akordu występuje jako dysonans także w drugim – por. np. Scherzo E op. 54, t. 326-328.
Obecność poprawionej wersji już w A1 nie wyklucza możliwości poprawiania również [A2] – poprawka w A1 mogła być po prostu wprowadzona w trakcie pisania [A2], czym można by zresztą tłumaczyć pominięcie korekty jednej z nut.
Zdaniem redakcji możliwe jest wszakże, że Kolberg nie znał autentycznej wersji pierwotnej, a tekst zmienił tylko na podstawie analogii z t. 22 i w przekonaniu, że wygładza niezręczne prowadzenie głosów – por. inne dowolne zmiany w t. 35-36 i 39-40.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne
zagadnienia: Błędy wynikające z poprawek, Błędy A, Poprawki AI, Adiustacje Kolberga, Adiustacje WL
notacja: Wysokość