Af - Autograf czystopis


Data: (1842)
Tytuł: Trois Mazourkas || No 3
Dedykacja: Monsieur Léon Szmitkowski

O ile A1 Mazurka G nr 1 ma jeszcze częściowo roboczy charakter i jest niemal na pewno pierwszą próbą zapisu przeznaczonego na podkład do druku, o tyle jego odpowiednik w tym Mazurku z całą pewnością taką pierwszą próbą nie jest. Gęsty zapis bez odstępów między systemami, praktycznie wykluczający możliwość wprowadzania zmian, dowodzi, że przystępując do pisania, kompozytor uważał pracę nad utworem za zakończoną i nie widział potrzeby zabezpieczania się na ewentualność dalszych retuszów. Biorąc pod uwagę objętość i stopień komplikacji Mazurka, musiał dysponować już gotowym wzorcem zapisu. Potwierdza to niewielka liczba poprawek, w większości o charakterze autokorekty pomyłek. Wzorcem tym raczej nie był AI, gdyż mimo że w kilku miejscach w Af widać poprawki z wersji AI, zbyt poważne zmiany zostały wprowadzone bez żadnych śladów – przede wszystkim dodanie 32 taktów po t. 104 i związane z tym zmiany w t. 137-140. Taką chronologię autografów tego Mazurka sugerują też pewne udsokonalenia notacji, widoczne w Af, np. łukowanie t. 29-37 i 121-129.
Z drugiej strony, są miejsca, w których dokładniejsza wydaje się notacja Wn1, opartego na zaginionym autografie [An], np. przetrzymania półnut wewnętrznego głosu w t. 3-4 i analog., pedalizacja w t. 25-29 i analog. czy bogatsze oznaczenia wykonawcze w zakończeniu utworu (t. 173-180, 185, 189-191). W t. 77, 79, 85 i 87 wersję niewątpliwie udoskonaloną – basy obniżone o oktawę – ma właśnie Wn1. W rezultacie w tym Mazurku nie wydaje się możliwe – ani celowe – chronologiczne uszeregowanie obu autografów edycyjnych, gdyż po napisaniu obu Chopin niemal na pewno jeszcze do nich wprowadzał poprawki. Słuszność takiego wniosku potwierdza np. pedalizacja w identycznych t. 11-12 i 103-104:

  • w pierwszej parze taktów [An] (→Wn) ma  na końcu t. 11, natomiast w Af znak w tym miejscu został skreślony i postawiony dalej, pod 3. miarą t. 12;
  • w drugim miejscu sytuacja była prawdopodobnie odwrotna – Af ma krótszy pedał, a Wn dłuższy.

Podobnie z akcentami w t. 10 i 12 oraz 102 i 104 – za pierwszym razem są wpisane w Af, a nie ma ich w Wn, za drugim ma je tylko Wn.

Af niewolny jest od błędów i niedokładności, spowodowanych niekiedy bardzo gęstym zapisem lub nieuwagą, np. pominięcie dis1 w akordzie w t. 28, przerwany łuk pr.r. w t. 134-137 czy najprawdopodobniej pomyłkowy łuk l.r. w t. 137. Najpoważniejszą pomyłką było pominięcie t. 81-88, które Chopin dopisał następnie na ręcznie dorysowanych pięcioliniach, popełniając przy tym szereg błędów (patrz uwagi do t. 81-88, 82-85, 84, 87 i 88).

W redakcji tego Mazurka Af pełni bardzo ważną rolę – pozwala w pewnym stopniu skontrolować tekst źródła podstawowego (Wn1), a w wielu miejscach jest źródłem co najmniej równorzędnych wersji alternatywnych.

Oryginał w: Pierpont Morgan Library, Nowy Jork
Sygnatura: C549.M476 (Mary Flager Cary Collection)