GC - Gutmann's Copy
Gutmann's copy intended as a basis for the first German edition.
Afin - Autograph fragment of Finale
Presentation autograph.
FE - French edition
E. Troupenas, Paris, plate number T. 891.
FE1 ‒ first French edition, May 1840,
FE2 – second impression of FE1, June 1840,
FE3 – third impression of FE1, (June⇒) 1840,
FE4 – fourth impression of FE1, 1840-1841,
FE5 – second French edition, late 1849.
Three teaching copies with Chopin’s annotations:
FESch ‒ copy of FE2 belonging to Maria Scherbatoff,
FES ‒ copy of FE3 belonging to Jane Stirling,
FED ‒ copy of FE4 belonging to Camille O'Méara-Dubois.
GE - German edition
Filiation of the sources
Filiacja źródeł Sonaty wydaje się dobrze udokumentowana. Istniały dwa rękopisy edycyjne – zaginiony autograf [A] i jego zachowana, poprawiona przez Chopina kopia KG. Na podstawie [A] przygotowano wydanie francuskie, reprezentowane przez cztery kolejno poprawiane nakłady, od Wf1, będącego prawdopodobnie wydrukiem próbnym (korektowym), do Wf4. Chopin z pewnością brał udział w korektach Wf3 i Wf4. Na egzemplarzu Wf2, na który Chopin naniósł swoje poprawki, było oparte Wa1. Zakres Chopinowskiej korekty podkładu do Wa1 jest zbliżony do robionej przypuszczalnie w tym samym czasie korekty Wf3, jednak wprowadzone zmiany i poprawki pokrywają się tylko częściowo. W późniejszym Wa2 tekst Wa1 poddano szczegółowej adiustacji, korzystając m.in. z porównania z tekstem wydania niemieckiego – Wn1. To ostatnie zaś oparto na KG, które odtworzono niezbyt dokładnie, wprowadzając zarazem liczne adiustacje. Dalsze dowolne zmiany, na ogół porządkujące notację, wprowadzono w Wn2. Zachowały się trzy egzemplarze uczniowskie z naniesieniami Chopina, każdy z innego nakładu Wf.
Principles behind the main text of
the Sonata in B flat minor Op. 35, I mvt
We accept as our basis FE4 as the last authentic source, compared to GC for the purpose of eliminating accidental changes and oversights by the engraver. In addition, we take into consideration the changes enriching the FE version and introduced by Chopin in GC (e.g. more accurate, in general, dynamic markings), as well as the composer's alterations in pupils' copies.