op. 35, Sonata b-moll, cz. II

  t. 283-287

		ges w akordzie w KG (→Wn) !!!   miniat: t. 283, tylko górna 5-linia, bez kreseczek.   EZnieU
		b w akordzie w Wf (→Wa) !!!    TGTU

Zarówno KG (→Wn), jak i Wf (→Wa) są opar­te na [A] i żadne nie było korygowane w tym miejscu, najprawdopodobniej jedna z wersji jest więc błędna. Pewne argumenty przema­wiają za poprawnością akordu z ges:

• kontynuuje on pozycję kończącą ruch głosów prawej ręki w t. 277, 278 i 281;
• Chopin korygował KG, a nic tu nie zmienił.

Zdecydowana większość argumentów przema­wia jednak za akordem z b:

• gdyby Chopin chciał ges, prawie na pewno napisałby je na dolnej pięciolinii (jak na przykład w t. 278-281);
• Chopin często pisał nuty pod najniższą linią znacznie poniżej, a nad najwyższą znacznie powyżej, co zwłaszcza w wypadku półnut sprzyjało pomyłce polegającej na odczytaniu większej liczby linii dodanych;
• kopista w całej Sonacie popełnił kilkanaście błędów przesunięcia nuty o tercję; tylko połowa z nich została poprawiona. Najistotniejsza dla omawianego problemu jest pomyłka w t. 236 pierwszej części Sonaty, gdzie w półnutowym akordzie, pisanym z użyciem linii dodanych, skrajny dźwięk odsunięty został o tercję od pozo­stałych składników;
• Chopinowska korekta KG nie była zbyt do­kładna, o czym świadczy choćby wspomnia­na wyżej pomyłka w I części Sonaty, a tak­że kilka innych wyraźnych, a niezauwa­żo­nych błędów (np. w I cz., t. 68, 217);
• niewykluczone, choć zdaniem redakcji mało prawdopodobne, że obie wersje są autenty­czne – jest to możliwe, jeśli Chopin zmie­nił w [A] ges na b już po sporządzeniu kopii;
• kolejne nakłady Wf (łącznie z podkładem do Wa) korygowane były czterokrotnie, w tym trzykrotnie przez Chopina; mimo to b pozostało niezmienione;
• akord o rozpiętości oktawy, w przewrocie sekstowym, grany lewą lub prawą ręką, jest najczęstszy spośród stosowanych przez Chopina w zakończeniach utworów; kończy np. pierwszą część tej Sonaty i wszystkie części Sonaty h op. 58, a także Scherzo cis op. 39 czy Walca As op. 42.

Porównaj to miejsce w źródłach »

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach

zagadnienia: Błąd tercjowy, Błędy KG

notacja: Wysokość

Przejdź do tekstu nutowego