|
!!! miniat: t. 283, tylko górna 5-linia, bez kreseczek. EZnieU |
|
|
!!! TGTU |
Zarówno KG (→Wn), jak i Wf (→Wa) są oparte na [A] i żadne nie było korygowane w tym miejscu, najprawdopodobniej jedna z wersji jest więc błędna. Pewne argumenty przemawiają za poprawnością akordu z ges:
- kontynuuje on pozycję kończącą ruch głosów prawej ręki w t. 277, 278 i 281;
- Chopin korygował KG, a nic tu nie zmienił.
Zdecydowana większość argumentów przemawia jednak za akordem z b:
- gdyby Chopin chciał ges, prawie na pewno napisałby je na dolnej pięciolinii (jak na przykład w t. 278-281);
- Chopin często pisał nuty pod najniższą linią znacznie poniżej, a nad najwyższą znacznie powyżej, co zwłaszcza w wypadku półnut sprzyjało pomyłce polegającej na odczytaniu większej liczby linii dodanych;
- kopista w całej Sonacie popełnił kilkanaście błędów przesunięcia nuty o tercję; tylko połowa z nich została poprawiona. Najistotniejsza dla omawianego problemu jest pomyłka w t. 236 pierwszej części Sonaty, gdzie w półnutowym akordzie, pisanym z użyciem linii dodanych, skrajny dźwięk odsunięty został o tercję od pozostałych składników;
- Chopinowska korekta KG nie była zbyt dokładna, o czym świadczy choćby wspomniana wyżej pomyłka w I części Sonaty, a także kilka innych wyraźnych, a niezauważonych błędów (np. w I cz., t. 68, 217);
- niewykluczone, choć zdaniem redakcji mało prawdopodobne, że obie wersje są autentyczne – jest to możliwe, jeśli Chopin zmienił w [A] ges na b już po sporządzeniu kopii;
- kolejne nakłady Wf (łącznie z podkładem do Wa) korygowane były czterokrotnie, w tym trzykrotnie przez Chopina; mimo to b pozostało niezmienione;
- akord o rozpiętości oktawy, w przewrocie sekstowym, grany lewą lub prawą ręką, jest najczęstszy spośród stosowanych przez Chopina w zakończeniach utworów; kończy np. pierwszą część tej Sonaty i wszystkie części Sonaty h op. 58, a także Scherzo cis op. 39 czy Walca As op. 42.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach
zagadnienia: Błąd tercjowy, Błędy KG
notacja: Wysokość