des1-des2 w akordzie na 1, des1 4. ósemka l.r. |
||
es1-c2 i des1 |
||
TGTU = es1-des2 i des1 |
||
es1-c2 i c1 |
||
es1-des2 i c1 |
Mimo tak dużej różnorodności wersji źródłowych 1. połowy taktu, ma ona zdaniem redakcji tylko jedną autentyczną wersję, występującą w Wa i WfSz. Znajdowała się ona najprawdopodobniej w [A], jednak niedokładność kopisty oraz Chopinowski sposób pisania sekund w pionie przyczyniły się przypuszczalnie do jej błędnego odtworzenia zarówno w KG, jak i Wf1:
- Gutmann popełniał wiele drobnych niedokładności, jeśli chodzi o wysokość nut. W większości sytuacji kontekst pozwala z łatwością domyślić się właściwej nuty (por. np. środkowe B w przedtakcie II części i wiele sytuacji w finale Sonaty); częściej przy tym zdarzają się nuty zapisane za nisko – por. np. półnutę e1 na początku t. 233. W omawianym takcie błąd nie jest tak oczywisty, jednak konsekwentne występowanie w Wf i Wa nuty es1, mimo kilku korekt, pozwala uznać des1 za prawdopodobną pomyłkę kopisty.
- Pomyłkowe odczytanie zapisanej w autografie sekundy jako tercji zdarzyło się w utworach Chopina niejednokrotnie. O tym, że pomyłkę taką popełniono także tutaj, świadczy późniejsza historia poprawek tego miejsca – najprawdopodobniej w trzech niezależnych korektach, w podkładzie do Wa, w Wf4 i w WfSz, Chopin zmienił c2 na des2. Natomiast odwrotna zmiana nie zaistniała nigdy.
Skoro zaś przyjmujemy akord es1-ges1-des2-es2 za – najprawdopodobniej – jedyny autentyczny, to logiczne jest uznanie za prawidłową wersji l.r. z des1, występującej zgodnie w KG i Wf1, a tym samym w [A].
Zdaniem redakcji, nie można całkiem wykluczyć autentyczności wersji Wf3 i Wf4, jednak bardziej prawdopodobne jest, że:
- przy korygowaniu Wf3 doszło do pomyłki – zmieniono partię l.r. zamiast prawej;
- korekta Wf4, której rezultatem miało być des2 w pr.r. i des1 w l.r., została zrealizowana tylko połowicznie – poprawiono jedynie partię pr.r.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany
zagadnienia: Błędy Wf, Autentyczne korekty Wf, Błędy KG
notacja: Wysokość