Zagadnienia : Wahania Chopina

t. 166

Utwór: op. 50 nr 3, Mazurek cis-moll

Ćwierćnuta f1 w AI i Af (→WfWa)

!!!   miniat: wycinek, pół taktu, obie pięciolinie.               EZnieU nuty + EZnieU1 kaso c1

Ósemka f1 w Wn

EZTU

..

W tekście głównym podajemy uproszczoną – najprawdopodobniej przez Chopina w [An] – pisownię Wn. Jedyną różnicą mającą uchwytny brzmieniowo wpływ na wykonanie jest wartość rytmiczna f1 w akordzie na 2. ósemce taktu.
W AI takt ten ma szkicowy charakter, z licznymi skreśleniami i pospiesznym, gorączkowym pismem. Jako ostatnia pozostała wersja taka jak w Af.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Wahania Chopina , Poprawki AI

t. 171-172

Utwór: op. 50 nr 3, Mazurek cis-moll

Wersja AI

!!!   miniat: wycinek, 2 i 3 miara 171 + cały 172, tylko górna 5-linia                          EZTU, ale 171 ais1 zamiast b1 na 2 i kaso a1 na 3 oraz bez ligi a1. Ponadto 172 akord na 2 (w obu rękach) na swoim miejscu (TGTU)

Af (→Wf)

EZnieU + 172 akord na 2 (w obu rękach) na swoim miejscu (TGTU)

To samo z  a2 w Wa

EZnieU + 172 akord na 2 (w obu rękach) przesunięty o 12-16 w prawo, żeby się zmieścił kaso a2 przed półnutą (nie ruszać # his1)

Wn

EZTU + 172 akord na 2 (w obu rękach) na swoim miejscu (TGTU)

..

Ustalenie, czy i którą wersję Chopin uważał za ostateczną jest bez dostępu do [An] niemożliwe. Zasadnicza zgodność AI i Wn sugeruje, że ta wersja powstała jako pierwsza, jednak nawet gdyby rzeczywiście tak było, nie oznacza to, że alternatywny pomysł – wersja Af – stanowił już ostatnie słowo. Nie brak bowiem udokumentowanych źródłowo przykładów powrotów do wersji pierwotnych, co tak przejmująco opisała George Sand. Mając zatem do wyboru dwie równorzędne wersje autentyczne, w tekście głównym podajemy tekst Wn, jako źródła podstawowego przyjętego dla całego op. 50.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Wahania Chopina , Zmiany akompaniamentu , Korekty enharmonii

t. 173

Utwór: op. 23, Ballada g-moll

Mordent w A

EZnieU

Przednutka w Wf (→Wn,Wa)

EZTU

..

Przednutkę w Wf (→Wn,Wa) uważamy za najpóźniejszą wersję autentyczną, mimo iż wydaje się, że występujący w A mordent nie był w korekcie usuwany. Brak śladów poprawek w druku sugeruje, że sztycharz Wf pominął ozdobnik, a korygując Wf, Chopin po prostu dodał przednutkę. Kreślenia w A świadczą więc o wahaniu kompozytora, gdyż to właśnie przednutka została tam skreślona i zastąpiona przez mordent. W tej sytuacji obie wersje można traktować jako równorzędne warianty. Podobne oboczności spotykamy także w innych jego utworach, np. w Balladzie As op. 47, t. 3 i 39 czy Mazurku c op. 30 nr 1, t. 1, 5 i 9, 13.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Poprawki A , Wahania Chopina , Skreślenia A , Autentyczne korekty Wf , Zmiany linii głównej

t. 176

Utwór: op. 2, Wariacje, całość

Podstawowa wersja ApI oraz tekst A (→WnWf,Wa,WfSB)

TGTU

Alternatywna wersja ApI, 1. redakcja

! miniat: Corel;           EZnieU1

Alternatywna wersja ApI, 2. redakcja

! miniat: wycinek;           EZnieU2

..

W ApI 2. połowa taktu ma wpisane najprawdopodobniej 3 wersje, z których najwcześniejszą, zapisaną normalnym pismem, podajemy jako tekst tego rękopisu (jest on zgodny z wersją pozostałych źródeł). Tekst dopisany następnie drobniejszym, szkicowym pismem zawiera naszym zdaniem wersję użytą w pozostałych źródłach w t. 180 i 192 oraz jej wcześniejszą redakcję, zapisane tak, jakby tworzyły jedną wersję. Na istnienie dwóch redakcji tego pomysłu melodyczno-rytmicznego wskazuje różnica wielkości główek nutowych i zapis sugerujący zastąpienie drobniejszych nut przez nieco większe (ale i tak mniejsze od pierwotnego zapisu).

[Dodać do tego pełny o wszystkich tych miejscach + info, że podobnie w kolejnych taktach – Chopin traktował zapis ApI jako szkicownik pomysłów, które dopiero na etapie powstawania A wybrał i uporządkował, przebrał i porozmieszczał w różnych miejscach zgodnie z generalną zasadą wariacyjności (najpierw prościej, potem komplikacje, z możliwymi odstępstwami)]

kategoria redakcyjna: Niejasności graficzne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Wahania Chopina , Zmiany akompaniamentu , Zmiany linii głównej

t. 182

Utwór: op. 2, Wariacje, całość

 w ApI, późniejsza wersja

EZnieU2 tr i przednutki

 według późniejszej wersji ApI

Bez ozdobnika w ApI (zapis pierwotny) i A (→WnWf,Wa,WfSB)

Tu bez kliszy 

..

W ApI znak  i przednutki oznaczające końcówkę trylu były za pierwszym razem (t. 182) najprawdopodobniej dopisane później. Drugi zapis (t. 182' – patrz t. 176-180) jest trudniejszy do interpretacji, wydaje się jednak, że znak  był tam wpisany, ale w warstwie najpóźniejszych, szkicowych dopisków Chopin z niego zrezygnował. Ponieważ w wersji ostatecznej Chopin tego ornamentu nie uwzględnił, stanowi to przykład wahania kompozytora, zakończonego powrotem do wersji pierwotnej. Por. poprzedni takt.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Wahania Chopina