Znak 
w t. 91 to jedyna wskazówka pedalizacyjna AI. Czterotaktowy pedał w późniejszych źródłach stanowi jej rozwinięcie i doprecyzowanie, jednak ustalenie intencji Chopina w odniesieniu do położenia znaku 
nie jest łatwe. Kompozytor wpisywał ten znak trzykrotnie – w Af, w [An] (→Wn1) i prawdopodobnie w ostatniej fazie korekt Wf, gdyż nie ma go w Wa.
Z punktu widzenia źródeł mamy więc wybór pomiędzy dostępnym bezpośrednio własnoręcznym wpisem Chopina w Af, a dwoma jednakowymi wpisami, znanymi jednak tylko z drugiej ręki. Nawet dopuszczając jednak możliwą niedokładność Wn1 i Wf, uważamy za mało prawdopodobne, by w rękopiśmiennych zapisach leżących u ich podstaw mogła znajdować się w t. 93. Oznacza to, że Chopin najprawdopodobniej wycofał się z tego zapisu i można ograniczyć się do wersji, w których znajduje się wewnątrz t. 92: przed 3. miarą taktu w Wn1 i Wf oraz na końcu taktu w Wn2 (ta ostatnia wersja jest wprawdzie adiustacją lub niedokładnością, w praktyce oznacza jednak to co Af – przed 1. nutą t. 93 to z punktu widzenia przebiegu czasowego muzyki to samo, co na końcu t. 92 – i można ją uważać za jego interpretację).
Z praktycznego punktu widzenia wybór jednej z tych wersji nie wydaje się istotny – w każdym przypadku pedał należy zdjąć w trakcie trwania przetrzymanej półnuty gis2, tak by pozostawić ją samą po wygaszeniu skumulowanego brzmienia akordu Gis-dur. Żaden z zapisów nie sugeruje przy tym gwałtownego ucięcia tego brzmienia przez nagłe puszczenie pedału (choć nie da się tego całkiem wykluczyć). W tej sytuacji o momencie zdjęcia pedału decydować powinny raczej aktualne warunki akustyczne, a nie dokładna realizacja niepewnego zapisu. Uwzględniając wszystkie powyższe okoliczności, w tekście głównym podajemy wersję Wn2 jako interpretację Af dostosowaną do przyjętego w naszej transkrypcji układu tekstu, w którym t. 93 rozpoczyna nową linię tekstu.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany
zagadnienia: Adiustacje Wn, Autentyczne korekty Wf
notacja: Pedalizacja