|
!!! miniat: 3. miara, tylko dolna 5-linia. EZnieU |
|
|
Gis-h proponowane przez redakcję EZTU |
Fraza ta pojawia się w partii solowej w sumie pięć razy – jeszcze w t. 226, 250, 577 i 585. Omawiany takt jest jedynym, w którym jako 5. ósemka l.r. nie pojawia się decyma, lecz tylko jej górna nuta, co nasuwa podejrzenie pomyłki. Przy tym nie jest to pospolity błąd – przeoczenie nuty – gdyż przynajmniej w dwóch z wymienionych miejsc (t. 226 i 585) dolna nuta decymy została dodana dopiero w korekcie Wf, czego dowodzą widoczne ślady dokonywania zmian w druku (niedopasowany ukos wiązania ósemkowego, a w t. 226 także lekko obrócona główka dolnej, dodawanej nuty). Wersja z pojedynczą nutą jest więc pierwotną redakcją niektórych, a być może wszystkich tych taktów. Ponieważ pominięcie korekty jednego z kilku analogicznych miejsc zdarzało się Chopinowi dość często – por. np. Etiudę h op. 25 nr 10, t. 87 czy Walc As op. 42, t. 81, a także Preludium fis op. 28 nr 8, t. 17 (niepoprawione jedno z 8 miejsc) czy Polonez fis op. 44, t. 70 (jedno z 5) – możliwość taka wydaje się prawdopodobna także w omawianym takcie, zwłaszcza że jeden ze skorygowanych taktów – t. 585 – jest z nim najzupełniej identyczny (oczywiście nie licząc tonacji).
Trzeba tu jeszcze wziąć pod uwagę relację z orkiestrą – brak tercji na 3. mierze taktu nie jest bowiem odczuwalny w zestawieniu z gis1 w partii I rogu. Chopin mógł więc pozostawić to miejsce w wersji pierwotnej, uwzględniając całość brzmienia z orkiestrą. Wprawdzie możliwości tej zdaje się przeczyć korekta w t. 585, ale trzeba pamiętać, że w przypadku dobrze brzmiących wersji dążenie do ujednolicenia nie było dla Chopina priorytetem.
Podsumowując, zdaniem redakcji prawdopodobny jest następujący scenariusz poprawek w tych miejscach:
- w pierwotnym zamyśle Chopina decyma użyta została tylko w nieco rozbudowanej fakturalnie wersji tego miejsca, w t. 250;
- jeszcze w [A] Chopin zdecydował o wprowadzeniu decymy także w t. 577. Wersję tę, z decymami w t. 250 i 577, wydrukowano w Wf;
- korygując Wf, Chopin ulepszenie z t. 577 wprowadził także w analogicznym t. 226;
- również w korekcie Wf decymę wprowadzono w t. 585. Można w tym widzieć:
- przejaw chęci uogólnienia wersji z decymą na wszystkie podobne miejsca. Wersja t. 234 byłaby wówczas pozostawiona przez nieuwagę.
- rozszerzenie zakresu wystąpienia wersji z decymą, jednak z zachowaniem odrębności t. 234.
- pomyłkową korektę, nie uwzględniającą całości brzmienia z orkiestrą. Tę najdalej idącą możliwość uwzględniamy tylko jako wersję alternatywną.
Za najbardziej prawdopodobną uważamy 1. możliwość i odpowiednią zmianę w t. 234 wprowadzamy do tekstu głównego. Wersji bez decymy – w jednym lub obydwu t. 234 i 585 – nie zalecamy przy ewentualnym wykonywaniu Koncertu bez akompaniamentu.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Adiustacje redakcyjne
zagadnienia: Pominięcie korekty analogicznego miejsca
notacja: Wysokość