t. 93-96
Wpisane w As cztery wersje tych taktów ilustrują ewolucję koncepcji zakończenia tej części. Motorem zmian był jak się wydaje przebieg harmoniczny – od prostego zastąpienia końcowej toniki jej minorową wersją w pierwszej redakcji, poprzez trzytaktową modulację z użyciem charakterystycznego akordu prowadzącego (można go interpretować np. jako alterowaną subdominantę fisis-a-cis-e) w drugiej, aż do zawieszenia przebiegu harmonicznego na czterodźwięku zmniejszonym w dwóch ostatnich (patrz też uwaga do t. 92-93).
Jeśli chodzi o linię melodyczną, to najważniejsze przemiany dokonywały się w dwóch ostatnich taktach. Chopin wyszedł od powtórzenia frazy z t. 77-80 ze zmianą jedynie w ostatnim takcie, mającym charakter łącznika z początkiem refrenu. W następnych wersjach zmiany pojawiają się coraz wcześniej, widać też, że dwa elementy, które następnie złożyły się na wersję ostateczną – doprowadzenie frazy do gis1, a nie gis2, oraz opadająca septyma zmniejszona fes2-g1 (zapisana początkowo jako e2-g1) – pojawiły się już w drugiej wersji, ale z septymy Chopin jeszcze potem przejściowo zrezygnował. Warto też zauważyć, że obie wersje melodii użyte w wykończonych redakcjach utworu (AI i wersja opublikowana) są już wpisane w As.
Ze względu na brak wskazania definitywnej wersji za tekst As przyjmujemy tę najwcześniejszą.
W drugim z podanych wariantów uwzględniamy dwa łuki l.r., które wskutek dużych różnic pomiędzy poszczególnymi redakcjami partii akompaniującej mają zastosowanie tylko w tej wersji.
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany
zagadnienia: Wahania Chopina, Zmiany akompaniamentu, Zmiany linii głównej
notacja: Wysokość