t. 202-204
Zakończenie Ballady ma kilka wersji świadczących o wahaniach Chopina. Przedstawiamy je poniżej w porządku chronologicznym:
- Pierwotna wersja w A.
- Późniejsza wersja w A (→Wa), dopisana przez Chopina pod skreśloną wersją 1.
Wersja ta została przepisana do KG, gdzie Chopin ją następnie zmodyfikował; ma ją też Wf1 (z błędnym c1 zamiast d1 w t. 203). - Zmieniona przez Chopina wersja KG.
Wersję tę przejęło Wn, poprawiając dolną nutę w t. 203 i dodając błędny łuk łączący przednutkę i półnutę gis. - Skorygowana przez Chopina wersja Wf2.
Jak widać, Chopin miał dwie główne koncepcje zakończenia Ballady, "rozległą" i "skupioną". Zdaniem redakcji, pierwszą z nich w najbardziej przemyślanej postaci przedstawia wersja 1., a drugą – wersja 4. W tekście głównym podajemy wersję 1., wzbogaconą o wariantową, charakterystyczną dla Chopina przednutkę dopisaną w KG.
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne
zagadnienia: Poprawki A, Wahania Chopina, Błędy wynikające z poprawek, Błąd tercjowy, Skreślenia A, Autentyczne korekty Wf, Błędy KG, Autentyczne korekty KG
notacja: Wysokość