|
|
|
|
|
|
W tekście głównym nie uwzględniamy kasowników przywracających h, h2 i h3 w 2. połowie taktu, dodanych w Wf3 i Wa. Większość argumentów przemawia bowiem za tym, że zapisana w A wersja z b, b2 i b3 jest nie tylko zamierzona przez Chopina, ale i ostateczna:
- Wersja ta znajduje się we wszystkich źródłach niekwestionowanej autentyczności – A, poprawiana przez Chopina KG, korygowane przez Chopina Wf2. Wersję z h, h2 i h3 mają natomiast dwa wydania, w których przygotowaniu udział Chopina jest wątpliwy (Wf3) lub wykluczony (Wa). Zmiana wprowadzona w Wa dowodzi przy tym, że dodanie kasowników w tym miejscu mogło być postrzegane przez zawodowego adiustatora jako rutynowy zabieg naprawiający przeoczenie kompozytora.
- Notacja A wyklucza ewentualne przeoczenie kasowników przez Chopina, w podobnych sytuacjach skądinąd całkiem prawdopodobne. Świadczy o tym skreślenie znaku przed jedną z dolnych nut ostatniego akordu l.r. Skreślenie jest na tyle dokładne, że nie ma możliwości odczytania, jaki znak usunięto, jednak sam fakt skreślenia dowodzi, że Chopin sprawdził ortografię chromatyczną w tym miejscu, potwierdzając tym samym b (b2, b3) jako zamierzone składniki akordu. Odpowiednie skreślenie w KG, mniej dokładne, pozwala zidentyfikować usunięty znak jako bemol.
Warto jeszcze zastanowić się, co w tej kwestii można wywnioskować z braku poprawek w egzemplarzach lekcyjnych. Brak naniesień to w ogólności raczej słaby argument – w wielu utworach znajdujemy niepoprawione nawet poważne błędy mimo obecności Chopinowskich naniesień w innych miejscach kompozycji. W tym przypadku zwraca uwagę przede wszystkim to, że Chopin nie poprawił ani wersji z b (w WfJ), ani z h (w WfS). Na ewentualną akceptację drukowanego tekstu może jednak wskazywać tylko WfJ, w którym dopisany przez Chopina 
znajduje się na tej samej stronie, co omawiany takt (w t. 185). W WfS naniesienia znajdują się tylko w początkowym fragmencie F-dur, a krzyż postawiony na jego zakończenie niemal na pewno oznacza, że panna Stirling dalszej części Ballady po prostu nie grała.
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne; Poprawki i zmiany
zagadnienia: Adiustacje Wa, Skreślenia A, Adiustacje Wf, Autentyczne korekty KG
notacja: Wysokość
Powrót do adnotacji