op. 45, Preludium cis-moll

 t. 6-7

	Dwa znaki  w Wf (→Wa) !!!   [miniat : górna 5-linia, odpowiednie półtora taktu, bez szczątków łuku l.r., t. 7 trochę ścieśniony (niedużo). Tu dwa znaki, pierwszy od półnuty w t. 6 do początku ostatniej ósemki tego taktu (pół taktu), drugi tak samo w t. 7 (cały takt)]
	Możliwa interpretacja Wf1 !!!   ["dawne TGTU" = jeden znak na półtora taktu]
	Wn !!!   [tylko znak w t. 7]
	Wariantowa propozycja redakcji !!!!!!!!!!!!  NOWE TGTU  !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! [dwa znaki jak Wf, tylko pierwszy w nawiasie okrągłym (wziąć ten od pedału albo od łuku 18-19 i ewentualnie wielkość ładnie dopasować)]

Oto zestawienie znaków  w podobnych taktach w całym Preludium (podwójna kreska taktowa oznacza początek nowej linii tekstu):

Takty	Wf1	Wf2	Wa	Wn
6-7
10-11
20-21
24-25
36-37
40-41
44-45
48-49
68-69
72-73
85-86
87-88

Na powyższym zestawieniu widać, że sztycharze (lub adiustatorzy) stając przed koniecznością podziału długich widełek , zastępowali je dwoma takimi znakami (Wf2 na podstawie Wf1 w t. 20-21). Doko­ny­wano także odwrotnej interpretacji – parę widełek  na przejściu linii zastąpiono jednym znakiem (Wa na podstawie Wf w t. 36-37). W źródłach opar­tych na autografach dwa znaki pojawiają się tylko na przejściach linii (w t. 6-7 i 36-37 w Wf1 oraz w t. 87-88 w Wn). W świetle tego, co stwierdzono powyżej, można to więc uważać za pisownię wymuszoną przez układ graficzny tekstu. Zarazem nie da się jednak całkiem odrzucić hipotezy przeciwnej, w myśl której to właśnie występujące w sumie 9 razy półtoratak­to­we znaki  (3 w Wf1 i 6 w Wn) są interpretacją par widełek zapisanych przez Chopina w autografach. Przypadki tego rodzaju zmian, noszących ewidentne znamiona nadinterpretacji, są znane z innych utwo­rów Chopina, np. trzy kolejne znaki  w t. 5-7 i analog. Walca Es op. 18 zastąpiono w drugim wydaniu francuskim (H. Lemoine, 3611.HL) jednym, trzytaktowym znakiem (patrz też Sonata b op. 35, cz. II, t. 5-6).

Biorąc pod uwagę powyższe, redakcja proponuje następujące rozwiązania:

• Do tekstu głównego przyjmujemy notację Wn, w t. 6, 24 i 72 uzupełnioną w formie wariantowej (znaki w nawiasach) na podstawie porównania z Wf i z analogicznymi taktami.
• Sugerujemy alternatywne możliwości interpretacji wszędzie tam, gdzie można podejrzewać niedokładną notację lub nietrafne odczytanie autografów.

Różnica pomiędzy jednym, a dwoma znakami  może mieć istotne znaczenie dla wykonania. W notacji Chopinowskiej widełki takie oznaczają z reguły "akcentowane diminuendo", tak iż w omawianych taktach jeden (półtorataktowy) znak wyznacza jeden punkt kulminacyjny wraz z wejściem pr.r., podczas gdy dwa znaki nie determinują tego jasno, a naturalny rozwój linii ósemek prowadzi raczej do wypisanej appogiatury na początku t. 7 i analog., sugerując jej wyraźniejsze zaakcentowanie.
Z drugiej strony, biorąc pod uwagę pary fraz, np. w t. 6-7 i 8-9, za atrakcyjne od strony wyrazowej można uważać ich zróżnicowanie dynamiczne (diminuendo w t. 6 i crescendo w t. 8) co nieco wyraźniej sugeruje notacja z półtorataktowym znakiem.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Widełki dynamiczne kontynuujące

notacja: Artykulacja, akcenty, widełki