Wp - Pierwsze wydanie polskie


Wydawca: J. Chrząszcz
Data: ok. 1853
Tytuł: Polonaise
Dedykacja: Mr. A. Ritterich

Duża liczba różnic widoczna przy porównaniu Wp z pozostałymi źródłami pozwala na pierwszy rzut oka stwierdzić, że jest ono oparte na innym przekazie utworu. Analiza pisowni Wp ujawnia przy tym liczne cechy charakterystyczne dla notacji Chopinowskiej, i to właśnie z okresu warszawskiego, w którym powstawał Polonez. Należą do nich:

  • użycie chętnie przez Chopina stosowanej wskazówki  zamiast powszechniejszego  (np. w t. 24 i 30-31);
  • stosowanie dwóch rodzajów znaków staccato (kropek i kliników), w tym kropek pod łukiem jako oznaczenia artykulacji portato (np. w t. 8-10, 16, 58-59, 81-82);
  • stosowanie  trzech rodzajów akcentów (krótkich, długich i pionowych);
  • występowanie znaków   z wpisanymi określeniami cres. (skrót używany przez Chopina!) i dim. (t. 19 i 66), kombinacji bardzo charakterystycznej dla notacji Chopinowskiej;
  • błędne, ale zgodne z typową pisownią Chopinowską odtworzenie łuku przetrzymującego a1 w t. 77-78 w taki sposób, jakby dotyczył dolnego głosu;
  • obfite użycie wskazówek słownych, najzupełniej zgodnych z repertuarem określeń młodego Chopina; w szczególności zastosowanie włoskiego przysłówka z końcówką 'mente' – tranquillamente w t. 9 – formy tej Chopin użył kilkakrotnie tylko w utworach okresu warszawskiego.

Powyższa lista upoważnia do stwierdzenia, że podkładem dla Wp był starannie przygotowany rękopis, najprawdopodobniej autograf, który oznaczamy jako [A]. Autograf ten był zapewne ofiarowany komuś jako pamiątka, na co wskazuje obfitość precyzyjnych oznaczeń wykonawczych, charakterystyczna dla wielu tego typu auto­grafów Chopina (np. Poloneza f WN 12). W stosunku do wersji [AI] zawiera szereg wyraźnych ulepszeń:

  • tekst wysokościowo-rytmiczny – zmiany w całym t. 3, dodanie ges1 na końcu t. 20, zmiany w wewnętrznych głosach w t. 57-58, zmiana podstawy basowej z C na Des w t. 74, zmiana rytmu basowej melodii w t. 82-84;
  • oznaczenia wykonawcze – wskazówka sempre tranquillamente i oznaczenia artykulacji powtarzanych nut w t. 8-10, liczne i różnorodne wskazówki wykonawcze w t. 68-87, w tym np. efekty echa w t. 68-69, 72-73 i 76-77; 
  • uprecyzyjnienie i uproszczenie notacji l.r. w t. 9-10 i podobnych, w tym zwłaszcza w t. 25-30;
  • poprawka ortografii chromatycznej – zmiana des1 na cis1 na końcu t. 58.

Wp popełniono liczne mechaniczne błędy, np. niewłaściwy znak chromatyczny w t. 16 i 76, błędy "tercjowe" i inne w t. 12, 15, 16, 65, przeoczenia różnych elementów zapisu w t. 14-15 (łuk), 19 (), 23 (arpeggio). Poważny błąd popełniono też prawdopodobnie w t. 22, wstawiając pauzę zamiast nuty. Nie brak też mniejszego kalibru usterek, jak np. lustrzane odwracanie znaków:  przed h1 w t. 15 i przed e4 w t. 80, litera 'S' we wskazówce D.S. w t. 37. Tego typu błędy, wyraźniej wpły­wa­jące na odczytanie tekstu, znalazły się prawdopodobnie także w t. 33 i 65 (odwrócone znaki dynamiczne lub akcenty).

Wp uważamy za źródło podstawowe Poloneza B.

Oryginał w: Biblioteka Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, Warszawa
Sygnatura: 1113/n