op. 25 nr 11, Etiuda a-moll

Kopia sporządzona przez Adolfa Gutmanna, ucznia Chopina i kopistę wielu jego dzieł. Służyła za podkład do pierwszego wydania niemieckiego Etiudy. Podkładem dla KG prawdopodobnie był zaginiony autograf, [A], użyty następnie jako podkład do Wf lub Wa. Datowanie rękopisu oparte jest na tych samych przesłankach, które zostały przedstawione w charakterystyce A Etiudy As nr 1.

KG nosi ślady starannego, przynajmniej dwukrotnego przeglądania przez Chopina, który wprowadził liczne poprawki i uzupełnienia, zwłaszcza jeśli chodzi o oznaczenia wykonawcze:

• poprawił różnego rodzaju pomyłki kopisty, np. błędną ćwierćnutę na początku t. 35 i 55;
• zmienił określenie tempa z Allegro molto con fuoco na Allegro con brio;
• dopisał tempo metronomiczne (ołówkiem, zapewne w ostatniej fazie przeglądania wszystkich Etiud);
• dopisał szereg znaków dynamicznych, np.  w t. 1,  w t. 23 i 31;
• dopisał dim. - - w t. 7-8, 15-16, 25-26;
• zmienił  na  w t. 5 i 13;
• skreślał widełki   w t. 9-11 i 16-17;
• dopisał palcowanie w t. 16-17;
• przedłużał łuki l.r., np. w t. 21 i 50-52;
• dopisał znaki pedalizacji w t. 7, 15, 31, 33, 45 i 79;
• skreślił b¹ na początku t. 43;
• dopisał marcato w t. 49;
• przeniósł  w t. 65 spod dolnej pięciolinii pomiędzy pięciolinie; podobnie  w t. 83;
• przeniósł  w t. 93 spomiędzy pięciolinii na górną pięciolinię.

Nie wszystkie widoczne poprawki były robione przez Chopina – część z nich to najprawdopodobniej auto-poprawki kopisty, np. poprawka 3. grupy szesnastek w t. 5, korekty zasięgu przenośnika oktawowego w t. 11 czy 22, przesunięcie akcentu w t. 37. Do tej grupy należy też prawdopodobnie większość drobnych korekt wysokości nut, jak np. 2. szesnastka w t. 17 czy 10. szesnastka w t. 38. W szczególności można podejrzewać, że dwie poprawki w miejscach, w których istnieją poważniejsze rozbieżności tekstowe – w t. 83 i 89-90 – były dziełem Gutmanna, poprawiającego własne błędy.

Z drugiej strony, KG zawiera różnego kalibru błędy i niedokładności, np. błędną nutę na końcu t. 24 oraz w t. 89, niedokładne, często zbyt długie łuki w t. 7, 9, 12 i in., błędne wiązania w t. 65, zbyt długi przenośnik oktawowy w t. 57 i 95, a przede wszystkim powtórzone zapewne za [A] przeoczenia znaków chromatycznych, np. w t. 11, 12, 25 czy 27-30 (patrz też charakterystyka Wf).

KG uznajemy w tej Etiudzie za źródło podstawowe.