mUltimate Chopin

op. 23, Ballada g-moll

Tekst Porównanie Uwagi Źródła Opis

Zagadnienia : Błędy wynikające z poprawek

t. 182

Utwór: op. 23, Ballada g-moll

Bez oznaczeń w źródłach

Pedalizacja proponowana przez redakcję
..

Pominięcie pedalizacji w A mogło być skutkiem ubocznym dokonywanych w partii l.r. poprawek – Chopin wpisał tu, zapewne omyłkowo, rozłożony akord Es-dur, jak w t. 181. Przy czym w 1. połowie taktu wystarczyły poprawki na napisanym tekście, a w drugiej, prawdopodobnie wskutek kolejnej pomyłki, kompozytor musiał przepisać całą figurę na nowo na pięciolinii poniżej. Błąd mógł zostać zauważony właśnie przy dopisywaniu pedalizacji, a po ukończeniu poprawek, Chopin wrócił do jej wpisywania od następnej linii.

W tekście głównym proponujemy uzupełnienie oznaczeń na wzór poprzednich taktów.

kategoria redakcyjna: Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Błędy wynikające z poprawek

t. 197-198

Utwór: op. 23, Ballada g-moll

Łuk w A, Wn i Wa3

TGTU bez nawiasu

Bez łuku w Wf (→Wa1→Wa2)

! miniat: wycinek kombinowany Wf, zakres jak war_11
Tu bez kliszy 

Wariantowa propozycja redakcji
..

Brak łuku w Wf (→Wa1→Wa2) to niemal na pewno błąd sztycharza. W Wn dodano łuk przypuszczalnie na podstawie porównań z analogicznymi motywami. Mogłoby to również być jedno z miejsc poprawionych w ewentualnej Chopinowskiej korekcie podkładu dla tego wydania.
W Wn2 wskutek retuszów graficznych – patrz t. 195-196 – pominięto część łuku przypadającą na t. 197 (zmieniono też m.in. położenie łuku nad ćwierćnutami dolnego głosu).
Łuk w Wa3 mógł być dodany w wyniku porównania z analogicznymi motywami lub na podstawie Wn.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Błędy Wf , Błędy wynikające z poprawek , Błędy Wn

t. 224-226

Utwór: op. 23, Ballada g-moll

..

Widoczną w A poprawkę ostatniej ósemki w t. 226 – skreślona została zapewne tercja es2-g2 – można by uważać za ulepszenie wprowadzone ze względu na odmienny postęp basu. Jednak ostatnia ósemka była poprawiana także w t. 224, gdzie bas jest taki jak w dwóch poprzednich wystąpieniach analogicznych taktów (t. 216 i 218). Wydaje się więc, że pisząc t. 224 Chopin miał już ukształtowaną koncepcję obu wersji tej ósemki, które nałożyły się w jego umyśle powodując pomyłki w obu miejscach.

kategoria redakcyjna: Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Poprawki A , Błędy wynikające z poprawek , Skreślenia A , Zmiany linii głównej

t. 245-246

Utwór: op. 23, Ballada g-moll

2 łuki w A

EZTU = górny łuk podzielony nad kr. taktową

Ciągły łuk w Wf (→Wa)

! miniat: wycinek Wf1 kombinowane, zakres jak war_11.                         EZnieU

3 łuki w Wn

EZnieU1 245 + EZTU 246
..

W A łuki na przejściu tych taktów były poprawiane – zdaniem redakcji, Chopin podzielił napisany początkowo ciągły łuk, na co wskazują wyraźnie grubsze (czyli ważniejsze, ostateczne) końcówki oznaczające podział łuku. Usunięty tą poprawką odcinek pierwotnego łuku nie został jednak skreślony, tak iż w Wf (→Wa) poprawkę tę zrozumiano na odwrót (a być może w czasie sztychowania Wf jeszcze jej nie było? – patrz charakterystyka Wf). W tekście głównym podajemy łuki rozdzielone przez Chopina.
Wersje Wn i Wn1a, z podziałem łuku przed ostatnią sekstolą i po niej to zapewne wynik pomyłek lub dowolnych adiustacji.
Kwestię dodatkowych łuków obejmujących sekstole omawiamy osobno – patrz poprzednia uwaga.

kategoria redakcyjna: Niejasności graficzne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Błędy Wf , Poprawki A , Błędy wynikające z poprawek , Błędy Wn , Adiustacje Wn

t. 247

Utwór: op. 23, Ballada g-moll

..

Pomiędzy ósemkami c3 a h2 w A widać skreślone jeszcze dwie nuty, z których pierwsza ma pozostawioną nie całkiem skreśloną laseczkę. Było to przypuszczalnie powodem błędu w Wf, w którym widać ślady usuwania nadmiarowej nuty, najprawdopodobniej c3, położonej pomiędzy d3 a c3. Czego dotyczyły poprawki w A, nie jest oczywiste. Poniżej przedstawiamy hipotetyczną rekonstrukcję odpowiedniego fragmentu z ujawnionymi skreślonymi nutami: . Zapis ten można wyjaśnić następująco:

  • Po d3, jako pierwsze napisane były trzy "górne" ósemki c3-b2-a2, co oznacza, że Chopin chciał już od c3 zapisywać biegnik bez przenośnika oktawowego, a ponadto że pominął zwrot c3-h2-d3.
  • Następnie Chopin zmienił zamiar względem zakończenia przenośnika, skreślił c3-b2 zapisane bez jego użycia i wpisał je oktawę niżej, planując objęcie ich przenośnikiem.
  • W tym momencie postanowił dodać zwrot c3-h2-d3 lub, co zdaniem redakcji bardziej prawdopodobne, zauważył jego pomyłkowe pominięcie. Skreślił więc wpisane dopiero co "dolne" b2 i następujące po nim a2, po czym zaczął pisać dalej, zaczynając od h2.

kategoria redakcyjna: Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Poprawki A , Błędy wynikające z poprawek , Skreślenia A , Autentyczne korekty Wf