Różnica między Wn a pozostałymi źródłami budziła wątpliwości już za życia Chopina. Wersja Wn może być albo adiustacją tego wydania (por. komentarz do t. 45-47), albo odmianą wprowadzoną przez Chopina (dla uniknięcia kwint równoległych w górnych głosach?, łącznie z Lento? – por. komentarz do t. 1). Wiele lat po śmierci Chopina Camille Saint−Saëns podaje, że z wymijającej odpowiedzi zapytanego w tej sprawie Liszta wywnioskował, iż Chopin grał w tym miejscu d1. Jednak za wersją z es1, oprócz źródeł tak pewnych jak A i dwukrotnie przez Chopina korygowane Wf, zdecydowanie przemawiają świadectwa czterech osób blisko związanych z Chopinem: Marceliny Czartoryskiej, Fryderyki Streicher, Ferdynanda Hillera i Adolfa Gutmanna.
ewentualnie rozwinąć. [podać źródło tych info – komentarz pełny JE (?); dodać konluzję (jak w skrócownym)]
Tak jak w wielu innych miejscach Ballady i innych kompozycjach Chopina, w jednym z późniejszych nakładów Wa – w tym przypadku w Wa3 – wprowadzono zmianę na podstawie porównania z Wn.
Rozszerzyć i uzupełnić wg komentarza pełnego i źródeł tam podanych.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach
zagadnienia: Adiustacje Wa, Adiustacje Wn, Autentyczne korekty Wn
notacja: Wysokość