Identyczny schemat harmoniczny i melodyczny pojawia się w tej części czterokrotnie – w t. 44-45, 54-55, 78-79 i 86-87. Chopin zapisał tam pedalizację w sumie 8 razy, po cztery w każdym z dwóch autografów edycyjnych, Af i [An] (→Wn). W dwóch miejscach – w t. 44-45 w Af i 86-67 w Wn – wpisany jest jeden pedał na dwa takty, poza tym użyta jest jednotaktowa pedalizacja. Zdaniem redakcji, możliwe są dwa podstawowe wytłumaczenia tego stanu rzeczy:
- Chopin właśnie tak wyobrażał sobie wykonanie tej części, z jedną parą taktów o odmiennej, dłuższej pedalizacji. Za takim rozwiązaniem zdaje się przemawiać skreślenie znaku
w t. 46 w Af, świadczące o świadomym wyborze dłuższego pedału w tym miejscu. Różnicę między źródłami należy wówczas interpretować jako dowód istnienia dwóch autentycznych koncepcji pedalizacji – Af z dłuższym pedałem na początku części H-dur (po czterotaktowym pedale tworzącym brzmienie akordu Gis-dur) i Wn z dłuższym pedałem na jej końcu (przed czterotaktowym pedałem na akordzie Gis-dur). - Chopin początkowo wahał się między dwoma sposobami pedalizowania tych par taktów, decydując się ostatecznie na pedały jednotaktowe. Poprawka w t. 46 w Af byłaby świadectwem przejściowej tylko zmiany koncepcji, a dwutaktowy pedał w t. 86-87 w Wn można by interpretować np. jako przeoczenie korekty jednego z kilku analogicznych miejsc (przy założeniu poprawek w [An]).
Od strony stylistycznej, redakcja za najbardziej prawdopodobne uważa użycie jednolitej, jednotaktowej pedalizacji we wszystkich czterech miejscach. Dłuższy pedał zarezerwowany jest wówczas dla frazy w gis-moll w t. 58-59. Natomiast z dwóch wersji o zróżnicowanej pedalizacji za bardziej uzasadnioną uważamy wersję Wn, w której dwutaktowy pedał użyty jest jako urozmaicenie ostatniego wystąpienia tego dwutaktu, współgrające z odmianami rytmicznymi w melodii w t. 85 i 87 i przygotowujące brzmieniowo kulminacyjną frazę w t. 89-92.
Biorąc pod uwagę powyższe spostrzeżenia i analizy, w tekście głównym za podstawę przyjmujemy tekst Wn, uzupełniony w t. 86-87 o pedalizację Af w formie wariantowej.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany
zagadnienia: Poprawki A, Wahania Chopina, Skreślenia A, Pominięcie korekty analogicznego miejsca
notacja: Pedalizacja