|
Odwrócony akcent długi w A1, prawdopodobna interpretacja EZnieU |
|
|
Akcent długi w Wf EZTU |
|
|
EZnieU1 |
|
|
Bez znaku w Wa |
Stwierdzenie, jaki znak Chopin chciał widzieć w tym takcie – akcent długi odwrócony, zwykły akcent długi czy widełki 
– napotyka na trudności. Znak A1, niejednoznaczny ze względu na ramiona różnej długości, można interpretować jako:
- odwrócony akcent długi, jeśli uwzględnić górne, krótsze ramię. Znak podkreślałby przejście b1-h1, co jest zgodne z kontekstem, w jakim Chopin używał tego typu akcentów (por. np. Koncert e op. 11, cz. II, t. 29);
- krótkie widełki , jeśli uwzględnić dolne, dłuższe ramię. Jest to zarazem wersja, którą ma Wn. Porównanie z akcentami długimi widocznymi w A1 w t. 6, 26 czy 76 pokazuje zresztą, że nawet tej długości znaki mogą w A1 oznaczać akcenty długie.
Zasadnicze znaczenie ma geneza znaku 
w Wf. Brak jego odpowiednika w Wa sugeruje, że Chopin dodał go w ostatniej fazie korekt Wf1. Ten najnaturalniejszy scenariusz może jednak nie odpowiadać rzeczywistości. Ślady widoczne w Wa sugerują, że znak był tam wydrukowany i został następnie usunięty (mniej prawdopodobna możliwość to bardzo niedokładne wysztychowanie znaku, tak iż jest on praktycznie nierozpoznawalny). W każdym przypadku, jeśli widełki istotnie znajdowały się w Wa, to nie ma pewności, czy za zmianą ich kierunku w Wf stał Chopin – mógł to być po prostu błąd odwrócenia znaku, popełniony przez sztycharza (zasugerowanego poprzednimi znakami).
W rezultacie, każda z wersji źródłowych może teoretycznie odpowiadać intencji Chopina, a jeśli znak w Wf, który należy zapewne interpretować jako akcent długi, jest efektem korekty Chopina, to autentyczne są przypuszczalnie dwie wersje. Biorąc pod uwagę wyraźny akcent długi zapisany w A1 w podobnym t. 76, redakcja uważa analogiczny akcent długi w Wf za najbardziej prawdopodobną wersję także tutaj. Autentyczny – o ile Chopin się nie pomylił w A1 – jest także odwrócony akcent długi w tym rękopisie. Wersję Wn uważamy w tym wypadku za najmniej wiarygodną.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Niejasności graficzne; Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach
zagadnienia: Akcenty długie, Adiustacje Wa, Odwrócenie znaku, Autentyczne korekty Wf
notacja: Artykulacja, akcenty, widełki