op. 21, Koncert f-moll, cz. III

 t. 293-295

	Krótsze  w A !!!   miniat: t. 293 i 295 (z małym odstępem), tylko górna 5-linia, bez piano i Solo, z numerami taktów.               EZTU (2 x )
	Różne  w Wn1 (→Wf) EZnieU 293 + EZTU 295
	Dłuższe  w Wa i Wn2 2 x EZnieU

T. 293 i 295, identyczne jeśli chodzi o tekst wysokościowo-rytmiczny, zostały w A opatrzone akcentem nad 1. nutą trioli, c¹, i  do najwyższej nuty taktu. Taki sam zestaw oznaczeń występuje jeszcze w t. 297, ale już w t. 299 wpisany jest tylko akcent, a następne dwa powtórzenia tego taktu (t. 301 i 303) nie mają żadnego z tych znaków. Tworzy to sugestię przebiegu dynamiczno-wyrazowego całego odcinka – dwutaktowe frazy kształtowane są początkowo wyraziście () i z energią (akcenty), które jednak w miarę powtarzania stopniowo słabną, by zaniknąć wraz z pojawieniem się w t. 301 rallentanda. Można tu jeszcze uwzględnić fakt, że t. 299 jest pierwszym na nowej stronie A, co mogło sprowokować przypadkowe pominięcie znaku .

Obraz tych taktów jest jednak wyraźnie inny w Wn1 (→Wf) – tylko omawiane t. 293 i 295 mają akcenty i , przy czym widełki w t. 293 prowadzą nie do e², a dalej, do ostatniej ósemki taktu. Redukcja liczby znaków zwiększa możliwości interpretacji:

• t. 297-300 można traktować jako powtórzenie t. 293-296 i uznać wskazówki podane za pierwszym razem za obowiązujące także przy powtórzeniu. Prowadzi to do wykonania bardzo zbliżonego do zapisanego w A;
• w braku oznaczeń można również upatrywać sugestii odmiennego wykonania już t. 297-300, przez co przejście do dolcissimo w t. 305 rozkłada się na dłuższej przestrzeni.

Znaczące może być także przedłużenie znaku  w t. 293 – crescendo, obejmujące praktycznie cały takt, prowadzi do podkreślenia alterowanego akordu des-g-h-f, będącego podstawą t. 294, co doskonale współgra z przebiegiem napięć harmonicznych całej czterotaktowej frazy.

W tej sytuacji wersję Wn1 (→Wf), mogącą być efektem korekty Chopina, a w każdym razie niezakwestionowaną przez niego ani w korektach Wn1, Wf1 i Wf2, ani w egzemplarzu lekcyjnym WfD, uważamy za równorzędną z wersją A. W tekście głównym podajemy jednak tę ostatnią, gdyż nie ma pewności, czy wersja Wn1 (→Wf) nie powstała przypadkowo jako niedokładne odtworzenie zapisów A.

Wersje Wa i Wn2 są z pewnością dowolne. W Wa usiłowano przypuszczalnie ujednolicić notację wszystkich tych taktów, zrobiono to jednak niedokładnie – akcenty podano tylko w t. 293, 295 i 297, a widełki  jeszcze w t. 299 i 303 (pominięcie znaku w t. 301 wynika prawdopodobnie z braku miejsca, spowodowanego umiejscowieniem wskazówki poco rall.). Nie zadbano przy tym o ujednolicenie zakresu znaków , podając dłuższe znaki w t. 293, 295 i 299, a krótsze w t. 297 i 303.
Wersja Wn2 odpowiada pisowni A, jeśli chodzi o liczbę i rodzaj znaków, jednak dla wszystkich trzech  przyjęto dłuższy niż w A zakres, wzorowany na t. 293 w Wn1. Dodano ponadto akcenty w l.r., co w świetle skreśleń A w t. 294, 296 i 298, nie może odpowiadać intencji Chopina.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Adiustacje Wa, Zakresy widełek dynamicznych, Adiustacje Wn, Autentyczne korekty Wn

notacja: Artykulacja, akcenty, widełki