op. 21, Koncert f-moll, cz. I

 t. 187

	b1 w A i Wn2 !!!   miniat: od 4. do 6. ósemki, tylko górna 5-linia.          TGTU (główka b1)
	c2 w Wn1 zamaist b1
	e1-c2 w Wf (→Wa) w dolnym głosie , zamiast b1

Nuta b¹ na 5. ósemce dolnego głosu wpisana jest w A nieco za nisko, tak iż można ją odczytać jako as¹. Prawidłowość b¹ potwierdzona jest przez partie obojów i klarnetów Rork, a także przez analogię z poprzednim taktem, w którym postęp harmoniczny – zapisany o kwintę wyżej (w górnych głosach) – jest niemal identyczny.
Wersja Wn1 z c², musi być w tej sytuacji uznana za błędną, a pomyłkę być może sprowokowała niedokładność zapisu A – c² mogło być pomyłkowo zapisanym as¹ (błąd "tercjowy").
W korekcie Wf (→Wa) do przejętego z Wn1 c² do­da­no jeszcze e¹. Poprawkę tę wprowadził najprawdo­po­dobniej sam Chopin i można się zastanawiać, czy nie sygnalizuje ona intencji zastąpienia pierwotnej wersji ½A. Zdaniem redakcji, bardziej prawdopodobne jest jednak, że Chopin korygował jedynie błędną wersję Wn1 z jej pustym brzmieniem G-g-c²-g² (trzeba też dodać, że nawet w przypadku autentycznej korekty druku zawsze istnieje możliwość jej niedokładnej lub błędnej realizacji).
Nie mając zatem pewności co do statusu zmiany wprowadzonej w Wf, w tekście głównym zachowu­je­my oryginalną wersję A, wygodniejszą pianistycznie, a przede wszystkim zgodną z brzmieniem orkiestry zapisanym w Rork i niezmienianym w opublikowa­nych na jego podstawie głosach orkiestrowych.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Błędy Wn, Adiustacje Wn, Autentyczne korekty Wf

notacja: Wysokość