Przed dźwiękami ges2 (g2?) brak w źródłach znaków chromatycznych. Za wersją z g2 przemawiają następujące argumenty:
- duże prawdopodobieństwo przeoczenia kasowników (nuty g2 występują zarówno w poprzednich, jak i w następnych taktach);
- dwukrotne w tym fragmencie użycie przez Chopina bemoli ostrzegawczych dla odwołania kasowników z poprzednich taktów (przed des3 w t. 139 i przed as2 w t. 142). Jest więc prawdopodobne, że chcąc mieć tutaj ges2, postawiłby także w t. 143;
- takty te oparte są na akordzie przejściowym pomiędzy akordami f-moll w t. 141-142 a e-moll w t. 145-146. Bardziej prawdopodobne jest w tym kontekście wystąpienie dźwięku g2 jako wspólnego dla tych tonacji, co powoduje, że wersja ta jest odczuwalna jako gładsza harmonicznie.
Jednakże za wersją z ges2 przemawiają również pewne argumenty:
- w całym tym odcinku (t. 137-152) Chopin na tyle starannie notował znaki chromatyczne, że z wyjątkiem omawianych taktów wysokość dźwięków nie budzi żadnych wątpliwości. Zmniejsza to prawdopodobieństwo przeoczenia kasowników tutaj;
- w t. 129, opartym na tym samym akordzie, użył Chopin w podobnym motywie l.r. dźwięku fis pomiędzy e i gis;
- w każdym z t. 137-150 trzy środkowe nuty melodyczne (najwyższego głosu) tworzą postęp diatoniczny złożony z wielkich lub małych sekund – b2-c3-d3 w t. 137, g2-a2-b2 w t. 138, b2-c3-des3 w t. 139 itd. Przyjęcie g2 w t. 144 dałoby postęp e2-g2-as2, łamiący tę zasadę. Wersja z ges2 wydaje się więc gładsza melodycznie.
Warto jeszcze zauważyć, że wszędzie tam, gdzie w połowie taktu występuje wielka tercja (t. 137, 141, 145 i 147-148), poprzednia ósemka tworzy z nią interwał wielkiej sekundy w górnym głosie, a małej w dolnym. Trzymając się tej zasady, otrzymujemy g2 w t. 143, a ges2 w t. 144, czego również nie da się całkiem wykluczyć.
Biorąc powyższe pod uwagę, proponujemy trzy możliwości doprecyzowania wersji źródłowej, dając pierwszeństwo wersji z g2 – jednolitej i nieco gładszej harmonicznie.
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne
zagadnienia: Niedokładności Wf, Przeoczenia znaków aktualnej tonacji, Niedokładności KG
notacja: Wysokość
Powrót do adnotacji