|
!!! miniat: t. 12 i 2. ćwierćnuty 13, tylko dolna 5-linia, bez pedału. Tu pusta klisza |
|
|
TGTU |
|
|
Arpeggia proponowane przez redakcję EZnieU |
W całym Scherzu podobne motywy pojawiają się pięciokrotnie – t. 11-14, 31-34, 199-202, 219-222 i 264-266 – przy czym w rękopisach wypisane były tylko trzy razy (pierwszy, drugi i piąty). Decymowe akordy l.r. na końcu każdego trójnutowego motywu występują w sumie 14 razy, z których w KG (→Wn) znakiem arpeggia opatrzony jest tylko jeden (w t. 266), a w Wf (→Wa) – trzy (w t. 13, 265 i 266). Różnicę między źródłami najłatwiej wytłumaczyć niedokładnością kopisty (przeoczeniem), ale nie można też wykluczyć późniejszego dopisania arpeggiów w [A] czy pomyłek sztycharza Wf. W rezultacie nie jest pewne, które akordy rzeczywiście zostały przez Chopina oznaczone arpeggiami. Czy jest wszakże możliwe, by w tak podobnych muzycznie i pianistycznie sytuacjach intencją kompozytora było arpeggiowanie tylko jednego, dwóch lub trzech akordów?
Aby sensownie odpowiedzieć na to pytanie, powinniśmy wziąć pod uwagę, że w przypadku akordów o rozpiętości decymy (lub większej), kwestia zapisu nie jest wcale równoznaczna z zamierzonym wykonaniem – akordy takie bez arpeggia są w stanie wykonywać ze swobodą tylko nieliczni pianiści, w związku z czym Chopin (i nie tylko) nie zawsze oznaczał arpeggiowanie, uważając je za oczywiste lub zostawiając do decyzji wykonawcy. Dla przykładu, w Nokturnie c op. 48 nr 1, t. 29-40, tylko niektóre z akordów o rozpiętości sięgającej duodecymy są poprzedzone znakami arpeggia.
Ponadto, jest mało prawdopodobne, by Chopin szukał efektów, których realizacja byłaby całkowicie uzależniona od rozpiętości ręki, np. zestawienie figur różniących się wyłącznie obecnością lub brakiem arpeggia decymowego akordu. Zdaniem redakcji, rysują się zatem następujące możliwości:
- Arpeggio w t. 13 zostało podane na wzór dla wszystkich podobnych sytuacji. Oczywiście bardziej uzasadnione byłoby wpisanie go już w t. 12, ale można to uznać za niedokładność (para motywów powtórzona oktawę niżej mogła łatwiej przyciągnąć uwagę kompozytora). Trzeba jeszcze zdefiniować, co rozumiemy przez "wszystkie podobne sytuacje", gdyż sensowne wydają się dwa rozwiązania – wszystkie akordy, zarówno Ges-dur, jak i fis-moll, lub tylko akordy Ges-dur jako szersze.
- Arpeggia tylko w t. 265-266 lub tylko w t. 266.
W tekście głównym podajemy te arpeggia, które znajdują się w źródłach (Wf), pozostawiając wykonawcy ewentualne uogólnienia tej pisowni. Alternatywnie proponujemy interpretację naszym zdaniem najbardziej prawdopodobną – arpeggia we wszystkich miejscach.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne
notacja: Ozdobniki