op. 35, Sonata b-moll, cz. III

  t. 14-16

		Łuki w KG, interpretacja (→Wn) !!!   miniat: 2. połowa t. 14 i 1. połowa t. 15, tylko górna 5-linia, bez dynamiki.       Tu war 11_red
		Łuki w Wf (→Wa)
		Propozycja redakcji TGTU

Ustalenie intencji Chopina, jeśli chodzi o łukowanie t. 14-15 i analog. (t. 22-23, 68-69 i 76-77; dokończenie łuku w t. 16, 24 i analog. omawiamy osobno) napotyka na poważne trudności, gdyż:

• występują różnice między źródłami opartymi bezpośrednio na [A], czyli KG i Wf1, przy czym zapis KG jest niejednoznaczny;
• nie ma pewności, czy i które z tych źródeł dokładnie odtworzyło pisownię autografu;
• występują różnice pomiędzy łukami dodanymi przez Chopina w korekcie Wf3 w t. 69 i 77;
• nie ma całkowitej pewności, czy wszystkie łuki dodane w Wa w t. 22-23, 68-69 i 76-77 pochodzą od Chopina.

Stawia to przed redakcją następujące zadania:

1. interpretację KG, zarówno w t. 14-15 i 68-69, jak i w t. 22-23 i 76-77;
2. wyodrębnienie tych elementów notacji poszczególnych źródeł, których autentyczność wydaje się najbardziej prawdopodobna;
3. zestawienie z tych elementów propozycji tekstu głównego, pozbawionego tym samym błędów i niedokładności, występujących prawdopodobnie w poszczególnych źródłach.

Łuk KG, rozpoczęty na ostatniej mierze t. 14, nie ma kontynuacji w t. 15 (na nowej linii), co można by interpretować na trzy, a nawet cztery sposoby:

• łuk w t. 15-16 jest kontynuacją łuku rozpoczętego w t. 14. Rozwiązanie to, wymagające jedynie niewielkiej korekty jednego z faktycznie zapisanych łuków (bez dodawania nowych łuków czy pomijania istniejących) uznajemy za tekst KG. Tak też zinterpretowano KG w Wn za pierwszym razem, w t. 14-16; za drugim razem, w t. 68-70, łuk taki mają oba późniejsze Wn;
• łuk w t. 14 jest wpisany pomyłkowo. Interpretacja taka jest zdaniem redakcji najmniej prawdopodobna, pojawia się jednak w Wn1 za drugim razem, w t. 68-70;
• w t. 15 pominięto dokończenie łuku z t. 14, który miał sięgać tylko do 1. ćwierćnuty t. 15. Można przy tym uważać łuk w t. 15 za zapisany prawidłowo, co daje zachodzące na siebie łuki nad 1. ćwierćnutą t. 15, lub za niedokładny, co prowadzi do wersji, którą ostatecznie proponujemy w tekście głównym.

W t. 22-24 zastosowany skrót pisowni powoduje, że nie wiadomo, czy łuk z t. 15 ma być bez zmian przeniesiony do t. 23, obejmując ćwierćnutę wpisaną w tym takcie bez łuku (tak jest w Wn1), czy należy go rozpocząć dopiero od 2. miary, honorując brak łuku na 1. mierze (tak jest w późniejszych Wn). Ponieważ w tym fragmencie KG nie ma łuków już od t. 21, co jest z pewnością błędem, uważamy pierwszą z tych interpretacji za bardziej odpowiednią.

Rozwiązanie zadania drugiego rozpoczynamy od wyeliminowania niewątpliwie błędnego zakończenia łuku Wf (→Wa) w t. 14 – to samo miejsce za drugim razem (w t. 68) odczytano już inaczej, zgodnie z KG. Oczywistym błędem jest także brak łuków w Wf1 (→Wf2) w t. 69-70 i 77-78 oraz w Wf5 w t. 23-24.

Początek łuku w t. 15 i analog. jest najprawdopodobniej niedokładny wszędzie tam, gdzie przypada na początek taktu – w KG w t. 15 i 69 (a być może także 23 i 77), w Wn1 w t. 23 i 77 oraz w Wf3 (→Wf4,Wf5) w t. 69. Przemawiają za tym:

• początki łuków Wf w t. 15, 23 i 77 i w Wa we wszystkich czterech miejscach, z których dwa mogły być oparte na Chopinowskich wpisach w podkładzie do tego wydania;
• niewątpliwa niestaranność kopisty w zapisie łuków – por. uwaga do t. 15-16;
• możliwość złego odczytania przez sztycharza Chopinowskiego wpisu w korekcie Wf3 w t. 69. 

Wysoce prawdopodobna wydaje się autentyczność łuków na przejściu t. 14-15 i analog. – łuki te, które w t. 22-23, 68-69 i 76-77 mogły być dodane przez Chopina w podkładzie do Wa, można uważać za przynajmniej częściowo potwierdzone przez łuk KG na końcu t. 14 i 68.

Na podstawie powyższej analizy, w tekście głównym proponujemy jednolite łukowanie, zgodne z naturalnymi podziałami wynikającymi z rytmu, dynamiki i faktury, oparte w największym stopniu na Wa. Ze względu na możliwość ujednolicającej adiustacji te łuki, które występują wyłącznie w Wa, proponujemy w formie wariantowej (t. 22-23 i 76-77). W t. 14-15 i 68-69 za równorzędny wariant można uważać wynikające z najprostszej interpretacji zapisu KG łuki Wn2mar (→Wn2).

Porównaj to miejsce w źródłach »

kategoria redakcyjna: Niejasności graficzne; Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach

zagadnienia: Niedokładności Wn, Niedokładności Wf, Poprawki A, Adiustacje Wn, Niedokładności KG, Autentyczne korekty KG

notacja: Łuki

Przejdź do tekstu nutowego