op. 2, Wariacje B-dur
op. 10, 12 Etiud
op. 11, Koncert e-moll
op. 21, Koncert f-moll
op. 22, Polonez Es-dur
op. 24, 4 Mazurki
op. 25, 12 Etiud
op. 26, 2 Polonezy
op. 27, 2 Nokturny
op. 28, 24 Preludia
op. 30, 4 Mazurki
op. 35, Sonata b-moll
op. 50, 3 Mazurki
op. 63, 3 Mazurki
op. 64 nr 2, Walc cis-moll
W A (→Wn) cała ta część notowana jest z czterema bemolami przy kluczu. W korekcie Wf (→Wa) Chopin zmienił zapis na zgodny z panującą w tej części tonacją Des-dur. Prawidłowy zapis z pięcioma bemolami ma także AI. Notacja As, w której znaki przykluczowe dla tej części w ogóle nie są wpisane, nie pozwala na jednoznaczną odpowiedź, czy Chopin uważał bemole przed nutami ges za potrzebne, czy nie – pisał je w t. 68-70 i 79-80, a pomijał w t. 71-76. Wyraźne ślady niepewności co do liczby znaków przykluczowych odnajdujemy w zapisie np. Mazurków gis op. 33 nr 1 czy cis op. 63 nr 3, a mniej wyraźne – także w wielu miejscach innych kompozycji.
Ponieważ różnica w żaden sposób nie wpływa na brzmienie muzyki, a notacja z pięcioma bemolami, wygodniejsza dla czytającego, została ostatecznie wprowadzona przez Chopina, przyjmujemy ją jako jedyną i nie odnotowujemy różnic zapisu wynikających z odmiennej liczby znaków przykluczowych. Oryginalny zapis A i Wn przekazują ich wersje "transkrypcja".
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Informacje źródłowe i stylistyczne
zagadnienia: Wahania Chopina, Błędy A, Autentyczne korekty Wf, Ostatni znak przykluczowy
notacja: Skróty pisowni i inne
