|
!!! miniat: pasek z oznaczeniem metronomu. Tu ćwierćnuta = 120 |
|
|
!!! TGTU 160 |
Nie jest jasne, jak powstała różnica w wartości tempa metronomicznego. Zarówno 120 w A, jak i 160 w KF napisane są ręką Chopina, więc ich "materialna" autentyczność jest niepodważalna. Z kolei zaginiony rękopis, służący za podkład do Wa, był prawdopodobnie kopią A, więc albo Chopin dopisał 160 także tam, albo nawet poprawił przepisane 120 na 160. Wydaje się zatem, że po napisaniu A Chopin zmienił koncepcję i w pozostałych dwóch rękopisach wpisał szybsze tempo.
Zdaniem redakcji, istnieje jeszcze jedna możliwość, nasuwająca się w następstwie nie tyle analizy źródeł, ile refleksji nad klimatem wyrazowym muzyki i chwytem pianistycznym, wyznaczającym etiudowy charakter utworu. Z pianistycznego punktu widzenia celem Etiudy jest wypracowanie elastyczności nadgarstka, umożliwiającej naturalne i precyzyjne wykonanie większości szybkich skoków l.r. Otóż dopiero wykonanie Etiudy w szybszym ze wskazanych temp gwarantuje osiągnięcie sprawności na profesjonalnym poziomie, z czego Chopin musiał sobie zdawać sprawę. Jeśli dodamy do tego określenie Agitato, które również wydaje się naturalniejsze w szybszym tempie, to dojdziemy do wniosku, że tempo 120 jest dla tej Etiudy nieodpowiednie. Jak w takim razie wytłumaczyć fakt wskazania przez kompozytora niewłaściwego tempa we własnym utworze? Chopin mógł w A omyłkowo wpisać (powtórzyć) tempo poprzedniej Etiudy F nr 3, gdyż najprawdopodobniej zdecydowaną większość temp metronomicznych dopisywał i uzupełniał w końcowej fazie pracy, mając przed sobą rękopisy wszystkich Etiud. Jest to oczywiste w przypadku oznaczeń dopisywanych ołówkiem (11 z 13 zachowanych rękopisów), ale i pozostałe, pisane atramentem, mogły być dodawane do już gotowych rękopisów, o czym świadczy duża liczba innych atramentowych dopisków w zachowanych kopiach (np. pedalizacja tej i poprzedniej Etiudy).
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach
zagadnienia: Błędy A, Tempa metronomiczne
notacja: Określenia słowne