Określenie poco a poco cresc., występujące w KDP, pochodzi z pewnością z [A], gdyż znajdowało się początkowo także w KG. Wprowadzając w rękopisach edycyjnych ostatnie poprawki, Chopin najprawdopodobniej we wszystkich trzech skreślił tę wskazówkę – co widać w zachowanej KG – i zastąpił przez samo cre – scen – do.
Zmianę tę można uważać za wyraz dbałości Chopina o jak najdokładniejsze opisanie niuansów interpretacji. Pokazuje ona zarazem, że mimo iż oba określenia mówią o stopniowym narastaniu dynamiki, miały one dla Chopina znaczenie na tyle odmienne, że uważał zmianę jednego na drugie za wartą kreśleń w gotowych czystopisach edycyjnych. Zdaniem redakcji, naturalne jest przyjęcie, że dodatek poco a poco kładzie nacisk na stopniowość zmiany, ostrzegając tym samym przed jej nadmierną gwałtownością, podczas gdy samo crescendo nakłania do bardziej zdecydowanego wzrostu natężenia.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany
zagadnienia: Autentyczne korekty KG
notacja: Określenia słowne