op. 2, Wariacje B-dur
op. 10, 12 Etiud
op. 11, Koncert e-moll
op. 21, Koncert f-moll
op. 22, Polonez Es-dur
op. 24, 4 Mazurki
op. 25, 12 Etiud
op. 26, 2 Polonezy
op. 27, 2 Nokturny
op. 28, 24 Preludia
op. 30, 4 Mazurki
op. 35, Sonata b-moll
op. 50, 3 Mazurki
op. 63, 3 Mazurki
op. 25 nr 2, Etiuda f-moll
Określenie poco a poco cresc., występujące w KDP, pochodzi z pewnością z [A], gdyż znajdowało się początkowo także w KG. Wprowadzając w rękopisach edycyjnych ostatnie poprawki, Chopin najprawdopodobniej we wszystkich trzech skreślił tę wskazówkę – co widać w zachowanej KG – i zastąpił przez samo cre – scen – do.
Zmianę tę można uważać za wyraz dbałości Chopina o jak najdokładniejsze opisanie niuansów interpretacji. Pokazuje ona zarazem, że mimo iż oba określenia mówią o stopniowym narastaniu dynamiki, miały one dla Chopina znaczenie na tyle odmienne, że uważał zmianę jednego na drugie za wartą kreśleń w gotowych czystopisach edycyjnych. Zdaniem redakcji, naturalne jest przyjęcie, że dodatek poco a poco kładzie nacisk na stopniowość zmiany, ostrzegając tym samym przed jej nadmierną gwałtownością, podczas gdy samo crescendo nakłania do bardziej zdecydowanego wzrostu natężenia.
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany
zagadnienia: Autentyczne korekty KG
notacja: Określenia słowne
Powrót do adnotacjiOryginał w: Muzeum Fryderyka Chopina i George Sand, Valldemossa
Oryginał w: Muzeum Narodowe, Kraków