Wn1
Tekst główny
A - Autograf
Wf - Wydanie francuskie
Wf1 - Pierwsze wydanie francuskie
Wf2 - Poprawiony nakład Wf1
WfD - Egzemplarz Dubois
WfJ - Egzemplarz Jędrzejewiczowej
WfS - Egzemplarz Stirling
Wn - Wydanie niemieckie
Wn1 - Pierwsze wydanie niemieckie
Wn2 - Drugie wydanie niemieckie
Wn3 - Trzecie wydanie niemieckie
Wn4 - Czwarte wydanie niemieckie
Wa - Wydanie angielskie
Wa3 - Poprawiony nakład [Wa2]
Wa4 - Zmieniony nakład Wa3
porównaj
  t. 94-95

Akordy w A

!!!   miniat: 4 końcowe akordy, tylko górna 5-linia, bez ff.     Tu w 1. akordzie jeszcze g2 (odsunąć arpeggio); w 2. akordzie c2 zamiast d2; w 3. akordzie jeszcze e2;    końcowy akord tylko f2 (półnuta z laską w dół, c3-f3 całe nuty

Wf (→Wn,Wa)

!!!     TGTU

Zakończenie Etiudy kształtowało się w kilku etapach, o czym świadczą widoczne ślady poprawek w A i Chopinowska korekta akordów pr.r. w Wf (→Wn,Wa). Pierwotny zapis A był następujący: . Chopin zmienił następnie skrajne akordy, choć wydaje się, że zmiana treści harmonicznej pierwszego akordu w t. 94 nie była bezpośrednio powiązana ze zmianą układu akordu końcowego. Wskazuje na to partia l.r., w której dwa pierwsze akordy zapisane są od razu w ostatecznej postaci (A-dur i d-moll), natomiast w dwóch ostatnich Chopin wprowadzał jeszcze pewne zmiany. Można więc przypuszczać, że kolejność pisania i poprawek była następująca:

  1. Zapis pierwotnej wersji partii pr.r.
  2. Zmiana koncepcji harmonicznej dwóch pierwszych akordów, obejmująca poprawki w partii pr.r. i zapisanie partii l.r. (dwa ostatnie akordy w nieostatecznej postaci – patrz niżej).
  3. Poprawki w układzie dwóch ostatnich akordów, które pierwotnie zanotowane były w następującym kształcie: . Chopin następnie przeniósł oktawę wyżej e w przedostatnim akordzie (usunął e i dopisał e1) oraz usunął f i a3 w ostatnim.

Poprawki, dokonywane przypuszczalnie w ostatniej chwili, spowodowały, że Chopin nie zdołał w pełni skontrolować tekstu, o czym świadczą dwa prawdopodobne błędy: pozostawienie c2 (niezmienio­nego na d2) w 2. akordzie pr.r. oraz laseczka półnutowa przy f2 w akordzie końcowym (napisana prawdopodobnie "z rozpędu" – wszystkie ćwierćnutowe akordy w t. 94 mają tak zapisane laseczki przy dolnych nutach).

W trakcie korekty Wf (→Wn,Wa) Chopin skorygo­wał c2 w 2. akordzie i jeszcze udoskonalił pozostałe akordy pr.r., usuwając nuty z 1. i 3. akordu, a dodając w ostatnim. Ostateczny efekt łączy ekonomię dźwiękową z pełnią i naturalnością brzmienia.

Porównaj to miejsce w źródłach »

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Poprawki A, Autentyczne korekty Wf

notacja: Wysokość

Przejdź do tekstu nutowego

Oryginał w: Muzeum Fryderyka Chopina, Warszawa