Dwa określenia pojawiające się w tym takcie, sostenuto i , nie występują równocześnie w żadnym ze źródeł, które zdaniem redakcji mogą przekazywać autentyczny obraz Scherza (Wa, KG i Wf). Nie jest przy tym łatwo stwierdzić, czy i które z tych określeń mogłoby ewentualnie odpowiadać ostatecznej decyzji Chopina. Opierając się na najprawdopodobniejszym schemacie filiacji źródeł, można zrekonstruować chronologię wydarzeń następująco:
- przekazane przez Wa występowało prawdopodobnie już w [A1];
- pisząc KG kopista pozostawił omawiany takt bez oznaczeń wykonawczych; nie sposób stwierdzić, czy Chopin usunął z [A1] przed sporządzeniem KG, czy też Gutmann po prostu przeoczył ten znak;
- widząc pozbawiony określeń takt w KG Chopin dopisał sostenuto;
- pisząc [A2] na potrzeby Wf Chopin postawił ; czy był to świadomy powrót do pierwotnego określenia, czy powtórzenie znaku z wcześniejszego autografu – nie wiadomo.
Widać zatem, że nie ma podstaw do wskazania jednej z wersji jako ostatecznej. Dlatego też w przekonaniu, że oba określenia dobrze się tu uzupełniają, proponujemy je w tekście głównym łącznie.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach
zagadnienia: Autentyczne korekty KG
notacja: Określenia słowne