|
! miniat: wycinek, pół taktu, tylko górna 5-linia. TGTU |
|
|
zamiast dis1 |
Wersja A (→KF→Wn1) może się wydawać błędna:
- w analogicznym t. 62 dolną nutą 1. akordu jest we wszystkich źródłach e1;
- we wszystkich innych akordach zdwojone bywają tylko nuty akordowe, a nie opóźnienia;
- w całej czterotaktowej frazie (t. 68-71) górny głos jest zdwojony oktawę niżej i ta oktawowa rozpiętość nie jest przekraczana. Omawiane miejsce byłoby w tym zakresie jedynym wyjątkiem;
- e1 występowało w tym miejscu w pierwotnej wersji tego taktu:
. Jeśli celem poprawki były – jak w analogicznym t. 62 – tylko zmiany wartości rytmicznych, dis1 mogło zostać napisane pomyłkowo.
Każdy z tych argumentów można jednak skontrować:
- drobne zmiany przy powtórzeniach fraz to w dziełach Chopina raczej reguła niż wyjątek. Nawet w omawianym miejscu zmianie (w stosunku do t. 61-62) uległa partia l.r. i to w sposób współgrający z wersją z dis1 – obniżenie linii basu zwiększa stabilność brzmieniową akordu, pozwalając na śmielsze korzystanie z dysonansów;
- oktawowe opóźnienie dis1-dis2 rozwiązuje się w naturalny sposób na sekstę e1-cis2;
- przejście w akordach lub figuracji z odległości oktawy na większą jest charakterystycznym dla Chopina chwytem pianistycznym, por. np. Preludia fis nr 8, t. 6, E nr 9, t. 2, c nr 20, t. 2 i 6, F nr 23, t. 14;
- celem poprawki w tym miejscu mogły być nie tylko zmiany rytmiczne, ale także właśnie ta subtelna zmiana prowadzenia dolnego głosu pr.r.
Do tekstu głównego przyjmujemy zatem wersję z napisanym przez Chopina bardzo wyraźnym dis1. Wersja z e1 pojawia się wprawdzie tylko w źródłach niepewnej autentyczności (Wf i Wn2), ale znajdowała się pierwotnie także w A, a ponadto brak poprawek w egzemplarzach lekcyjnych świadczy o akceptowaniu jej przez Chopina na lekcjach. Można ją tym samym traktować jako równorzędny wariant.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne
zagadnienia: Poprawki A, Błędy wynikające z poprawek, Adiustacje Wn, Adiustacje Wf
notacja: Wysokość