|
Bez znaku chromatycznego w źródłach (ges1) !!! miniat: od 2. ćwierćnuty do końca taktu, tylko górna 5-linia. TGTU (bemol des1 blisko nut) |
|
|
ges1 sprecyzowane przez redakcję EZnieU1 |
|
|
g1 jako alternatywna propozycja redakcji EZnieU |
Można przytoczyć szereg argumentów za tym, że w wersji źródłowej – z ges1 jako dźwiękiem melodycznym – może nie być błędu:
- omawiany akord można rozumieć jako alterowaną subdominantę septymową e-g/ges-b-des. Użycie mollowego wariantu tej subdominanty jest w tym kontekście tak samo dopuszczalne jak durowego, choć rzadziej stosowane;
- identyczny akord jest następnie wielokrotnie powtórzony w t. 209 i analog. w zasadniczo tożsamym kontekście harmonicznym. Takty te nawiązują w ten sposób do kadencji kończącej poprzednią frazę;
- w zestawieniu ges1 z następującym po nim g (t. 208) można widzieć charakterystyczny chwyt harmoniczny, użyty w toku repryzy kilkakrotnie (w t. 204-205, 209 i 213 oraz 228). Pogłębia to znaczenie końcowych akordów, w których minorowy wydźwięk powtórzonego kilkakrotnie ges pozostaje bez odpowiedzi;
- w ostatniej wielkiej kadencji utworu (t. 235-237) użyty jest postęp melodyczny ges1-b1-a1-b1 (zdwojony w górnej oktawie), dokładnie taki, jak w omawianym miejscu (pomijając niewielką różnicę rytmiczną);
- ewentualny
przywracający g1 nie został tu dodany, mimo że Chopin dokonywał korekt w bezpośredniej bliskości tego akordu zarówno w Wf3 (1. akord t. 207), jak i Wf4 (pierwszy i drugi akord t. 208);
Żaden z tych argumentów nie może być wszakże uznany za dowód, że wersja z ges1 była w istocie zamierzona przez Chopina. Za przeoczeniem przemawia statystyka – tego typu pomyłki należą do najczęściej popełnianych przez Chopina. Za ilustrację niech posłuży wielokrotne przeoczenie kasowników w 2. połowie t. 255 Wariacji B op. 2, (1. takt V wariacji) – w identycznym akordzie (notowanym w b-moll, a więc z pięcioma bemolami przy kluczu) żadna z pięciu nut ges/g w partii fortepianu nie ma kasownika, a w zachowanym rękopisie partytury nie ma go także w partii orkiestry. Jednak przeoczenie kasowników przez Chopina nie ulega wątpliwości, gdyż w partii orkiestry nutę zapisaną jako ges grają II skrzypce, co oczywiście oznacza, że musi to być g.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne
zagadnienia: Przeoczenia odwołania alteracji, Błędy A
notacja: Wysokość