op. 64 nr 2, Walc cis-moll

 t. 34

Wątpliwości budzi występowanie nut cis¹ na 2. i 3. ćwierćnucie l.r. w t. 34, 42 i analogicznych. W tego typu sytuacjach ustalenie, czy położony na linii dodanej ewentualny wewnętrzny składnik akordu rzeczywiście w nim występuje, bywa w rękopisach Chopina bardzo trudne nawet przy oglądaniu oryginału. W wypadku Walca, na dostępnej redakcji fotokopii A jest to absolutnie niemożliwe. Wf (→Wa) ma trójdźwięki w t. 42, 106, 162 i 170, a seksty w t. 34 i 98. Ponieważ powtórzenia tej części (t. 97-128 i 161-192) oznaczone są w A jedynie skrótowo jako powtórzenia t. 33-64, wersję t. 162, odpowiadającego t. 34 i 98, można z pewnością uznać za pomyłkową. Wn1op i Wn1cis zgadzają się z Wf z wyjątkiem t. 106, w którym mają seksty. W późniejszych Wn dokonano ujednolicających adiustacji w tym takcie i w t. 162 – w Wn2op (→Wn3op) wprowadzono akordy w t. 106, a we wszystkich późniejszych Wn seksty w t. 162.

Pozostaje zatem kwestia, czy odpowiadają intencji Chopina trójdźwięki w t. 42, 106 i 170. Przeciw tej tezie przemawiają:

• użycie przez Chopina wyłącznie dwudźwięków w sąsiadujących taktach;
• zgodne występowanie sekst w identycznych wysokościowo t. 34 i analog. (pomijając pomyłkową wersję t. 162), a także t. 50, 58 i analog., które mimo różnic w oznaczeniach wykonawczych pod względem wysokościowo-rytmicznym są identyczne. Porównywalność kontekstu brzmieniowego wszystkich tych miejsc podkreślają identyczne we wszystkich przypadkach takty sąsiadujące;
• zauważalna na podstawie wcześniejszych autografów tendencja Chopina do upraszczania akompaniamentu. W As 2. i 3. ćwierćnuta jest w tych taktach wypisana nutami tylko raz (w t. 34) i są to trójdźwięki gis-cis¹-e¹. W AI wypisane są t. 34 i 42, w pierwszym występują trójdźwięki, w drugim – seksty. W A i wydaniach, niezależnie od trudności z odczytaniem i prawdopodobnych pomyłek, proces odchodzenia od trójdźwięków jest z pewnością jeszcze bardziej zaawansowany – trzy z czterech wypisanych taktów mają niemal na pewno seksty (t. 34, 50 i 58);
• za przejaw opisanej wyżej tendencji można też uważać pominięcie w A występującej w AI 2. ćwierćnuty t. 39 (i 55) oraz zastąpienie akordów występujących na 2. i 3. mierze t. 40 (i 56) przez seksty;
• duże prawdopodobieństwo pomyłek ze względu na powtarzanie się identycznych taktów i liczne skróty.

Z powyższych względów w tekście głównym podajemy seksty we wszystkich omawianych taktach; wersja ta występuje w źródłach w Wn2cis.

kategoria redakcyjna: Niejasności graficzne; Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Niepewne nuty na liniach dodanych

notacja: Wysokość