op. 64 nr 3, Walc As-dur

 t. 49

Brzmienie figury ósemkowej w tym takcie rodzi szereg wątpliwości. Wszystkie trzy wersje źródłowe są stylistycznie bez zarzutu, rozważenia wymagają natomiast następujące dwie kwestie:

• Chronologia wersji
  Najwcześniejsza jest wersja z powtórzonym g¹, którą znajdujemy już w As, wpisaną atramentem, a więc w pierwszej fazie szkicowania Walca. Następnie pojawia się, w formie ołówkowej poprawki w As, wersja z fis¹-g¹. Przygotowując utwór do publikacji, Chopin jednak nie uwzględnił tej zmiany i w A napisał g¹-g¹. Świadczy to najprawdopodobniej o wahaniu kompozytora, gdyż przeoczenie poprawki jest zdaniem redakcji mniej prawdopodobne. Wątpliwości Chopina, co do kształtu tego motywu potwierdza późniejsza korekta Wf, w której ponownie wersję z powtarzanym g¹ zmienił na postęp chromatyczny fis¹-g¹. Wersję A, która za pośrednictwem odbitki korektorskiej Wf przeszła do Wn, zmieniono także tam, tym razem zastępując repetycję postępem diatonicznym g¹-as¹. Ta ostatnia wersja jest prawdopodobnie najpóźniejsza i przedstawia, jak się wydaje, ostatnią próbę wyjścia z impasu poprzez spojrzenie na kłopotliwe miejsce z nieco szerszej perspektywy.
• Autentyczność wersji Wn
  Obie postaci Wn,1 noszą wyraźne ślady adiustacji wydawcy, nie musi to jednak wykluczać pobieżnej korekty przynajmniej jednej wersji wydania przez Chopina – patrz charakterystyka Wn1op. Możliwość, że jakikolwiek adiustator odważyłby się zmieniać niebudzący żadnych zastrzeżeń muzycznych tekst uznanego autora wydaje się zgoła fantastyczna – zadaniem adiustacji było przecież odnajdywanie wyraźnych błędów, najczęściej dotyczących przeoczonych znaków chromatycznych, kluczy, niedokończonych łuków itp., a nie wątpliwe "ulepszanie" dzieła. Przykłady nadgorliwości adiustatorów są wprawdzie znane, ale dotyczą zawsze sytuacji ewidentnie problematycznych (np. zmiana es¹ na d¹ w Balladzie g op. 23, t. 7 lub g¹ na gis¹ w Etiudzie a op. 10 nr 2, t. 7). Dodatkowo, w omawianym przypadku to, że adiustator uznał za wymagające poprawki miejsce, które sam Chopin w istocie uważał za problematyczne, byłoby nieprawdopodobnym zbiegiem okoliczności.

Biorąc powyższe pod uwagę, w tekście głównym podajemy prawdopodobnie najpóźniejszą, autentyczną wersję Wn (g¹-as¹), dodając – wzorem Wn2op (→Wn3op) i Wn2As –  ostrzegawczy przed g¹.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Autentyczne korekty Wf, Autentyczne korekty Wn

notacja: Wysokość