t. 2-6

Łuki A, interpretacja kontekstowa

 

 

Łukowanie pierwszego tematu Etiudy – t. 1-8 i analog. – nastręcza poważnych problemów redakcyjnych. Źródła, na których kształt Chopin miał niekwestionowany wpływ – A i Wf – wyraźnie się między sobą różnią. Duże różnice występują także między analogicznymi taktami w poszczególnych źródłach. Ocena jest dodatkowo utrudniona przez wyraźne niedokładności notacji – nieuzasadnione merytorycznie pominięcia łuków (w A t. 8, 35-36 i 61-62, w Wf t. 3-5, 8, 21, 35-36, 61 i 68), niejednoznaczne zapisy np. przy przejściach do nowej linii (w A t. 3-4, 7-8 i 66-67, w Wf t. 5-6) lub w innych sytuacjach (w A t. 31-32).

Porównanie łuków obu tych źródeł we wszystkich omawianych miejscach – t. 1-8, 15-22, 29-36 i 61-68 – pozwala na następujące spostrzeżenia:

  • Pierwszy takt każdego z tych ośmiotaktów jest opatrzony osobnym łukiem (z wyjątkiem t. 61, w którym łuk jest omyłkowo pominięty). A i Wf są tu całkowicie zgodne.
  • W pozostałych taktach łuki w A są albo dwutaktowe, obejmujące pasaże biegnące od dołu do góry i z powrotem (np. t. 64-65), albo ciągłe, złożone z takich dwutaktowych łuków łączonych w miejscach, w których figuracja zakręca w oktawie małej (w t. 5-6, 17-22 i 33-34).
  • W Wf tylko w t. 17-18 można dopatrzeć się połączenia łuków widocznego w A. We wszystkich innych sytuacjach, w których łuki są kompletne i jednoznaczne, są to opisane wyżej łuki dwutaktowe (w t. 30-33 i 62-67).
  • Nie ma wyraźnych śladów korygowania Wf w kwestii łuków, oprócz dodania łuku rozpoczynającego się w t. 62. Na ewentualną korektę łuku może wskazywać ślad przenoszenia słowa Loco w t. 19.

Zdaniem redakcji, można z tych obserwacji wyciągnąć następujące wnioski:

  1. W źródłach najczęściej występują dwa schematy łukowania omawianych ośmiotaktów, zapisane jako ciągi liczb oznaczających długość (w taktach) kolejnych łuków – 1-7 oraz 1-2-2-2-1.
  2. W A statystyczną przewagę mają długie łuki obejmujące takty od drugiego do ósmego omawianych ośmiotaktów. Jest to wyraźne w pierwszych trzech ośmiotaktach, w których na 9 sytuacji (przejścia t. 3-4, 5-6, 7-8 i analog.) w pięciu łuki są wyraźnie łączone, trzy są niejasne (t. 3-4, 7-8 i 31-32), a w jednej w ogóle nie ma łuków (t. 35-36). Jednak za czwartym razem (t. 61-68), łuki są wyraźnie podzielone na dwutaktowe odcinki.
  3. Łukowanie Wf można w całości uznać za niesprzeczne ze schematem dwutaktowych łuków we wszystkich omawianych miejscach, przy czym w połowie miejsc podział na takie łuki nie budzi żadnych wątpliwości.
  4. Nie ma pewności, co do autentyczności łuków Wf, ale jest ona prawdopodobna.
  5. Widoczne w A łączenia łuków są najwyraźniejszą źródłową wskazówką przemyślanej decyzji Chopina. Brak łączeń w ostatnim ośmiotakcie można tłumaczyć osłabieniem uwagi kompozytora, który bez zastanowienia wpisał pierwotne łukowanie, lub zmianą decyzji, co znalazło później odzwierciedlenie w łukowaniu Wf.

Mając z jednej strony wyraźne ślady łączenia łuków w A, a z drugiej możliwość zmiany decyzji w A i korekty Wf, w pierwszych trzech ośmiotaktach zapewniamy wybór między dwoma schematami łukowania. Pierwszeństwo na ogół dajemy łączonym łukom A, które przyjmujemy do tekstu głównego. W t. 61-68 podajemy zgodne łukowanie A (→Wf).

W tego typu jednorodnej rytmicznie, wirtuozowskiej figuracji ewentualne przerwania łuków na głównych częściach taktu nie wpływają na wykonanie.

kategoria redakcyjna: Niejasności graficzne; Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach

zagadnienia: Błędy Wf, Niedokładne łuki A

notacja: Łuki

Powrót do adnotacji