Można mieć wątpliwości, czy zapisana w A (→Wn→Wa,Ww) wersja z g3 odpowiada zamysłowi Chopina. Porównanie z trzema analogicznymi miejscami, w których Chopin od razu wprowadza tonację rozpoczynającego się czterotaktu (w t. 123 d-moll, 127 g-moll i 143 as-moll), sugeruje bowiem, że również w rozpatrywanym takcie miało być es-moll, a więc ges3.
Tym też zapewne kierował się adiustator Wf, dodając tu 
obniżający g3 na ges3. Z drugiej strony, kontekst harmoniczny – akordy w poprzednim takcie – nie jest w tych czterech miejscach identyczny, co osłabia hipotezę ścisłej analogii. W tej sytuacji, w tekście głównym pozostawiamy odczytaną dosłownie wersję A (→Wn→Wa,Ww), uznając zarazem wersję Wf, zakładającą przeoczenie przez Chopina (co wydaje się tu całkiem prawdopodobne), za równorzędny wariant. Nieco zbliżoną sytuację napotykamy w IV cz. Sonaty – na początku t. 154 występuje akord B-dur, po którym dopiero w t. 155 pojawia się b-moll, mimo iż we wszystkich podobnych miejscach oba takty rozpoczynają się jednakowymi, mollowymi akordami. Także tam postęp harmoniczny prowadzący do analizowanego akordu jest wyraźnie inny niż w pozostałych podobnych sytuacjach.
Porównaj to miejsce w źródłach »
kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach
zagadnienia: Przeoczenia znaków aktualnej tonacji, Błędy A, Adiustacje Wf
notacja: Wysokość
