Zagadnienia : Przeoczenia odwołania alteracji

t. 22

Utwór: op. 35, Sonata b-moll, cz. IV

E-e w źródłach (odczyt dosłowny)

Es-es (możliwa interpretacja)

Wariantowa propozycja redakcji

..

Po modulujących progresjach poprzednich taktów t. 21-22 prowadzą – poprzez akord dominanty nonowej (As)-c-es-ges-heses – do tonacji Des-dur, w której utrzymane są t. 23-30. W tym kontekście, na końcu t. 22 o wiele naturalniej brzmi d-es-f niż d-e-f. Dlatego oprócz wersji źródeł z E-e na przedostatniej ósemce proponujemy alternatywną wersję z Es-es.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Przeoczenia odwołania alteracji

t. 47

Utwór: op. 35, Sonata b-moll, cz. IV

ces1-ces2 w źródłach (odczyt dosłowny)

c1-c2 (możliwa interpretacja)

Wariantowa propozycja redakcji

..

Pierwsza ósemka ostatniej trioli, ces1(2), może być odczuwana jako obca, jeśli uznać, że kończąca 1. połowę taktu seksta a-f determinuje powrót tonacji b-moll, w której gamowłaściwym dźwiękiem jest c1(2). Nie jest to jednak wcale oczywiste, a ponadto tonacja b-moll nie wyklucza przecież użycia obniżonego drugiego stopnia. Zasadność przypuszczenia, że Chopin zapomniał odwołać bemole z 1. połowy taktu, staje się jeszcze bardziej wątpliwa, gdy wziąć pod uwagę strukturę interwałową 2. i 4. trioli t. 47 oraz 2., 3. i 4. trioli t. 48 – na początku każdej z nich (oprócz rozpatrywanej) pojawia się mała sekunda. W tym przypadku w tekście głównym pozostawiamy więc wersję źródeł, ewentualne koniektury proponując jako wersje alternatywne.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Przeoczenia odwołania alteracji , Błędy A

t. 50

Utwór: op. 35, Sonata b-moll, cz. IV

h-h1 w źródłach (odczyt dosłowny)

b-b1 (możliwa interpretacja)

Wariantowa propozycja redakcji

..

Wielu redaktorów późniejszych wydań zbiorowych uważa brak bemoli przywracających b(1) na końcu taktu za przeoczenie Chopina, czego oczywiście nie da się wykluczyć. Argumentem za przeoczeniem może być zdecydowana przewaga małych sekund w motywice Finału, zwłaszcza w podobnych figurach (t. 5, 7, 16, 24-26, 28-30, 35-38, 43, 45, 50, 51-56, 60), co jednak trudno uznać za rozstrzygające. W tekście głównym proponujemy rozwiązanie wariantowe.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Przeoczenia odwołania alteracji , Błędy A

t. 51

Utwór: op. 35, Sonata b-moll, cz. IV

ges(1) w KG (→Wn), Wa i WfD

ges(1) proponowane przez redakcję

g(1) w Wf

..

W Wf brak bemoli przywracających ges i ges1 na 5. ósemce. Ponieważ odpowiednie znaki znajdują się przed 9. ósemką (we wszystkich źródłach), wersja ta, z g i g1 na 5. ósemce, formalnie nie zawiera błędu. Mimo to wydaje się znacznie prawdopodobniejsze, że jest to pomyłka, która przydarzyła się Chopinowi w [A] – w KG (→Wn) kompozytor dopisał pominięte bemole, znaki dodano także w Wa i WfD, co w obu wypadkach może pochodzić od Chopina. Mamy więc do czynienia ze zbyt późnym postawieniem znaku, co nie jest przypadkiem odosobnionym – por. np. Etiudę F op. 10 nr 8, t. 43. W tekście głównym niepotrzebne bemole w 2. połowie taktu pomijamy.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach

zagadnienia: Naniesienia w egzemplarzach lekcyjnych , Adiustacje Wa , Błędy Wf , Dopiski WfD , Przeoczenia odwołania alteracji , Autentyczne korekty KG

t. 66

Utwór: op. 35, Sonata b-moll, cz. IV

..

Tak jak w t. 63, brak znaków chromatycznych przed 8. ósemką stwarza wątpliwość, czy Chopin miał na myśli d-d1 czy des-des1. W tym wypadku jednak przeoczenie odwołania alteracji uważamy za zdecydowanie bardziej prawdopodobne i wersję z des-des1 proponujemy jako jedyną.

kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Błędy Wf , Błędy Wa , Przeoczenia odwołania alteracji , Błędy Wn , Błędy KG