mUltimate Chopin

op. 25 nr 7, Etiuda cis-moll

Tekst Porównanie Uwagi Źródła Opis

Zagadnienia : Zmiany akompaniamentu

t. 4

Utwór: op. 25 nr 7, Etiuda cis-moll

Rytm podwójnie punktowany w KG (→Wn) i Wa

!!!   miniat: od 3. ósemki do końca taktu, tylko górna 5-linia.      TGTU

Rytm pojedyńczo punktowany w Wf

!!!      dawny wariant na Dawnym TGTU
..

W zachowanych źródłach nie widać śladów dokonywania zmian rytmu górnego głosu. Nie wydaje się również, by któraś z wersji mogła być pomyłkowa; jest to zwłaszcza wykluczone w przypadku rytmu KG (→Wn) i Wa, potwierdzonego także zgodną wersją wszystkich źródeł w analogicznym t. 48. Wydaje się więc, że pierwotny rytm pojedyńczo punktowany, zachowany w Wf, został przez Chopina zmieniony na rytm podwójnie punktowany w podkładzie do Wa, skąd trafił do KG.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach

zagadnienia: Zmiany akompaniamentu , Rytm punktowany lub równy

t. 12

Utwór: op. 25 nr 7, Etiuda cis-moll

Trzydziestodwójka w KG (→Wn)

!!!   miniat: 3. miara taktu, tylko górna 5-linia, bez łuku.     TGTU

Szesnastka w Wf i Wa

!!!     ósemka z kropką i szesnastka (nutę przesunąć)
..

Nie jest jasne, jak powstała różnica rytmu w tym miejscu, jednak żadna z tych dwóch wersji nie wydaje się pomyłkowa. Notacja Wa wskazuje na możliwość błędu sztycharza – szesnastka h1 umieszczona jest bliżej kreski taktowej niż szesnastka gis, możliwe więc, że w podkładzie do Wa rytm był taki jak w KG. Niewykluczone też, że dodatkowa kropka i beleczka wiązania były dopisane w KG przez Chopina, choć obraz graficzny notacji raczej tego nie potwierdza. Ze względu na powyższe niejasności w tekście głównym podajemy występujący w źródle podstawowym (KG) rytm podwójnie punktowany.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Zmiany akompaniamentu , Autentyczne korekty KG , Rytm punktowany lub równy

t. 25

Utwór: op. 25 nr 7, Etiuda cis-moll

Cztery h1 w KG (→Wn) i Wa3

!!!   miniat: 4 ostatnie ósemki, tylko górna 5-linia, bez wideł i łuku.      Tu 4 razy sekunda a1-h1 zamiast samego a1 na dole ósemek

Bez h1 w Wf i Wa1 (→Wa2)

!!!      TGTU
..
Dla czterech ostatnich ósemek dolnego głosu przyjmujemy wersję Wf i Wa1 (→Wa2) jako najprawdopodobniej najpóźniejszą. Dokładna analiza źródeł ujawnia ślady dwukrotnej zmiany decyzji Chopina:
  • wersja pierwotna bez h1 (Wa1),
  • h1 dopisane przez Chopina w KG,
  • h1 usunięte przez Chopina w korekcie Wf.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Wahania Chopina , Zmiany akompaniamentu , Autentyczne korekty Wf , Autentyczne korekty KG

t. 30

Utwór: op. 25 nr 7, Etiuda cis-moll

Bez dis2 w KG (→Wn) i Wa

!!!   miniat: 2. połowa taktu (od 4. ósemki), tylko górna 5-linia.      Tu EZnieU

dis2 w Wf

!!!      EZnieU2

dis2 w uproszczonej notacji rytmicznej

!!!     TGTU
..

Wersja Wf z dodatkowym, przetrzymanym dis2 (jak w analogicznym t. 34) jest prawdopodobnie wynikiem korekty Chopina – fragment laseczki dochodzący do tej nuty jest nieco odchylony od pionu, co wskazuje na jego późniejsze dostawianie. Przy zastosowaniu autentycznej pedalizacji ma to zresztą tylko ideowe znaczenie. Wersję tę bierzemy za podstawę tekstu głównego, w którym jednak modyfikujemy sposób zapisu na wzór tego, jakiego Chopin użył w t. 35. 

Pisownia źródeł jest tu bowiem wynikiem wprowadzanych przez Chopina zmian w strukturze rytmicznej partii akompaniującej (podobnie w t. 32 i 34). Pierwotnie – co widać wyraźnie w KG – ósemkowe dwudźwięki i akordy były zawsze uderzane, niezależnie od nut górnego głosu. Chopin następnie usunął niektóre nuty, a inne przetrzymał łukami. Proces ten zakończyły dopiero korekty Wf – w tym takcie (opisana powyżej) i w t. 32. Generalnie Chopin – jeśli to tylko było możliwe – unikał pisowni z łukami przetrzymującymi, starając się notować tylko uderzane nuty (por. t. 35, a także np. Etiudę a nr 4 od t. 9 czy Etiudę E op. 10 nr 3, t. 30-31 i 34-35). Z tych względów w tekście głównym proponujemy notację z ćwierćnutami, wzorowaną na Chopinowskiej w t. 35.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne; Poprawki i zmiany; Informacje źródłowe i stylistyczne

zagadnienia: Zmiany akompaniamentu , Autentyczne korekty Wf , Autentyczne korekty KG

t. 32

Utwór: op. 25 nr 7, Etiuda cis-moll

Równe ósemki, bez przetrzymań w KG (→Wn)

!!!   miniat: pół taktu, jak w t. 30, tylko górna 5-linia.       Tu EZnieU bez łuków e1 i g1

Równe ósemki, przetrzymania w Wa

!!!     EZnieU z łukami

Rytm punktowany, przetrzymania w Wf

!!!     EZnieU2

Wf w uproszczonej notacji rytmicznej

!!!     EZTU
..

Tak jak w t. 30, wersję Wf, będącą wynikiem Chopinowskiej korekty (wprowadzenie rytmu punktowanego w górnym głosie i przetrzymanie h1 już od 5. ósemki taktu), podajemy w tekście głównym w zmodyfikowanej postaci. Uproszczenie notacji rytmicznej, zgodne ze zwyczajami Chopina w tym względzie, istotnie naszym zdaniem zwiększa czytelność tekstu.

Brak w KG (→Wn) łuków przetrzymujących tercję e1-g1 jest niemal na pewno przeoczeniem kopisty.

kategoria redakcyjna: Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne; Poprawki i zmiany

zagadnienia: Zmiany akompaniamentu , Autentyczne korekty Wf , Zmiany linii głównej , Błędy KG , Rytm punktowany lub równy