(op. 4), Sonata c-moll, cz. IV

 t. 150

	g1(2) i ges2 w źródłach ! miniat: wycinek, ten takt.                   EZnieU = bemol ges2 7. ósemka
	ges1(2) i ges2 proponowane przez redakcję TGTU

Porównanie t. 150-153 z poprzednim czterotaktem (t. 146-149) pokazuje, że gdyby nie problematyczne g²⁽¹⁾ na początku t. 150, byłyby one od strony harmonicznej zasadniczo identyczne. Nasuwa to przypuszczenie pomyłkowego wpisania  obniżającego g² na ges² przed siódmą zamiast przed 5. ósemką. Co więcej, przyjęcie g²⁽¹⁾ w omawianym miejscu dałoby postęp akordów Es-dur – es-moll⁷ – as-moll, nienaturalny w kontekście niezmąconego es-moll w poprzednich 4 taktach. Jak więc mogło dojść do tak poważnej pomyłki? Zauważmy, że Chopin prawdopodobnie dopisał część znaków chromatycznych w tym fragmencie już po zapisaniu nut – można to poznać po tym, że nie zostawiono na nie miejsca przy pisaniu nut – i możliwe, że robił to, cofając się od końca strony (w t. 152). Przy takim scenariuszu dopisanie po dojściu do t. 150  przy pierwszym napotkanym ges² staje się zupełnie zrozumiałe. Zdaniem redakcji, niewykluczony jest także inny scenariusz, w którym kompozytor wpisał znak na 7. ósemce, traktując go jako ostrzegawczy. O ile bowiem es-moll na 5. ósemce taktu mogło mu się  wydawać oczywiste, o tyle g² na 7. ósemce byłoby zupełnie naturalne jako składnik dominanty septymowej rozwiązującej się na as-moll w następnym takcie i mogło skłonić Chopina do wpisania  (Sonata obfituje w figuracje oparte na prostych, regularnych progresjach, zarówno diatonicznych, jak i chromatycznych z użyciem alterowanych dźwięków prowadzących).
Wpisanie bemoli obniżających g na ges z pominięciem pierwszego w takcie wystąpienia takiej nuty zdarzyło się Chopinowi także w t. 152, choć tam pomyłka jest bezdyskusyjna.

kategoria redakcyjna: Adiustacje redakcyjne

zagadnienia: Przeoczenia znaków aktualnej tonacji, Błędy A

notacja: Wysokość