A - Autograf

Autograf

Autograf przeznaczony na podkład do pierwszego wydania francuskiego.

Więcej »

KF - Kopia Fontany

Kopia Fontany

Kopia Fontany przeznaczona na podkład do pierwszego wydania niemieckiego.

Więcej »

Wf - Wydanie francuskie

Wydanie francuskie

Maurice Schlesinger, Paryż, numer wydawniczy M S 2427:
Wf1 – Pierwsze wydanie francuskie, X 1837,
Wf2 – Poprawiony nakład Wf1, prawdopodobnie 1838-1842.

Henry Lemoine, Paryż, od XII 1842, numer wydawniczy 2776. HL.:
Wf3 = Wf2 ze zmienioną okładką i numerem wydawniczym.

Egzemplarz lekcyjny z naniesie­niami pochodzącymi od Chopina:
WfD – Egzemplarz Wf3 Camille
O'Méara-Dubois.
Dwa egzemplarze lekcyjne, w tej Etiudzie bez naniesie­ń:
WfJ – Egzemplarz Wf3 Ludwiki Jędrzejewicz,
WfS – Egzemplarz Wf3 Jane Stirling.

Więcej »

Wn - Wydanie niemieckie

Wydanie niemieckie

Breitkopf & Härtel, Lipsk, numer wydawniczy 5832:
Wn1 – Pierwsze wydanie niemieckie, X 1837,
Wn1a – Poprawiony nakład Wn1, prawdopodobnie wkrótce po nim,
Wn1b – Wadliwy nakład Wn1, 1848-1855,
Wn2 – Drugie wydanie niemieckie, ok. 1855,
Wn3 – Późniejszy nakład Wn2.

Więcej »

Wa - Wydanie angielskie

Wydanie angielskie

Wessel & Co, Londyn, numer wydawniczy (W & Co. No. 1832).
Wa1 – Pierwsze wydanie angielskie, X 1837,
Wa2 – Poprawiony nakład Wa1, przed 1840,
Wa3 – Zmieniony nakład Wa2, ok.1858.

Więcej »

Filiacja źródeł

                            

Jako podstawę dla trzech pierwszych wydań – WfWnWa – całego opus 25 Chopin najprawdopodobniej przygotował zbiór 36 rękopisów (trzy zestawy po 12), obejmujący autograf i przypuszczalnie dwie kopie każdej z 12 etiud. Kopistami byli Julian Fontana i Adolphe Gutmann. Ze zbioru tego zachowały się trzy autografy (Etiudy nr 1, 4 i 8), sześć kopii Gutmanna (Etiudy nr 2, 3, 7, 9, 10 i 11) oraz cztery kopie Fontany (Etiudy nr 4, 5, 6 i 12). Z porównania źródeł wynika, że w napisanych już rękopisach – zarówno w autografach, jak i w kopiach – Chopin dokonywał przed przekazaniem ich wydawcom poprawek i uzupełnień. Niewykluczone też, że po sporządzeniu pierwszej kopii Chopin ją sprawdzał, a następnie – poprawioną i uzupełnioną – dawał do przepisania jeszcze raz. Wprowadzone zmiany w większości pokrywają się lub uzupełniają; różnice wytłumaczyć można wpisywaniem ich w różnym czasie, a niekiedy także pośpiechem. Do naszych czasów zachował się kompletny zestaw przeznaczony dla Wn, obejmujący 2 autografy i 10 kopii, oraz autograf jednej tylko Etiudy z zestawu dla Wf. W tej sytuacji ustalenie chronologii zmian możliwe jest jedynie w nielicznych przypadkach. Dla każdej z Etiud za podstawę tekstu głównego przyjmujemy źródło autentyczne – rękopis lub korygowane przez Chopina pierwsze wydanie – najstaranniej przez niego przygotowane, porównane z pozostałymi, ze szczególnym uwzględnieniem Chopinowskich korekt Wf.

Zasady tworzenia tekstu głównego
Etiudy a-moll op. 25 nr 4

Za podstawę przyjmujemy KF porównaną z AWf i Wa. Uwzględniamy oczywistą skądinąd poprawkę błędu druku wpisaną w WfD.