|
|
|
|
|
|
|
|
Ustalenie pewnego źródłowo brzmienia 2. i 14. szesnastki nastręcza trudności. Przed 2. szesnastką A i Wn1 nie mają żadnego znaku chromatycznego, co oznacza, że 
widoczny w tym miejscu w Wf (→Wa) został dodany w ostatniej korekcie Wf. Przed 14. szesnastką znaku chromatycznego nie ma w żadnym z tych źródeł. Wydawałoby się więc, że należy przyjąć e3 dla 2. nuty i e2 dla 14. Szereg istotnych argumentów wskazuje jednak na prawidłowość wersji z es3 i e2, gdyż wymienione wyżej źródła prawdopodobnie zawierają błędy:
- es3 jako 2. szesnastka w naturalny sposób kontynuuje brzmienie dźwięków es należących do harmonii poprzedniego taktu, zwłaszcza es3, jego przedostatniej szesnastki; z kolei e2 jako 14. szesnastka przygotowuje panujący w następnym takcie akord dominanty do F-dur z e1 na 2. ćwierćnucie taktu;
- mimo drobnej różnicy w rysunku figuracji, t. 80 jest powtórzeniem t. 76, w którym obecność es2 i e1 nie budzi w autentycznych źródłach żadnych wątpliwości;
-
jest bardzo prawdopodobne, że przed 2. nutą t. 80 Chopin zapomniał postawić
; tego rodzaju opuszczenia znaków chromatycznych to najczęstsze z jego błędów; w szczególności, w t. 79 brak w A bemoli przed pierwszym es1 w l.r. i es3, 15. szesnastką pr.r.; -
sztycharz Wf mógł omyłkowo postawić przed 2. nutą t. 80 zamiast ; tego typu mechaniczne pomyłki nierzadko się zdarzały, np. w Wf Etiudy f op. 25 nr 2, t. 44 i w Wf2 Etiudy f Dbop. 36 nr 1, t. 18. Błędy takie (następnie poprawione) popełnione zostały również na 5. szesnastce t. 79 omawianej etiudy, a także np. w t. 7, 18, 21 Etiudy Es nr 11; we wszystkich miejscach spod bemoli widoczne są w Wf ślady usuwania kasowników (zwłaszcza w późniejszych egzemplarzach, np. WfJ).
Biorąc pod uwagę, że argumenty stylistyczne zdecydowanie przemawiają za wersją z es3 i e2, a argumenty źródłowe jej nie wykluczają, podajemy ją w tekście głównym.
W Wn2 (→Wn3→Wn4) przed obiema omawianymi nutami dodano bemole, co jest bez wątpienia dowolną adiustacją (analogiczną do adiustacji wprowadzonej w t. 76).
kategoria redakcyjna: Interpretacje merytoryczne; Różnice w źródłach; Adiustacje redakcyjne
zagadnienia: Błędy Wf, Autentyczne korekty Wf
notacja: Wysokość
Powrót do adnotacji